گيلکؤن ٚ أدبیات ؤ فرهنگ ؤ غٚیره.
شمه نؤرۊزبل شاد ؤ خؤرم ببۊن. دکتيم ۱۵۹۷ دٚیلمي سال ٚ مئن. ايمرۊ کي نؤرۊز ما يٚکؤمه، يٚکته تازه کتاب شمه-ره تقديم کؤنيم. پيشتر مأمولي مظفري شئرؤن-ه مؤنتشر بۊده بيم، ايسه ائکته مأمۊد پايٚنده لنگرۊدي شئرؤنه کي يٚکته کتاب ٚ مئن جمأبؤ. أگه ديمه‌مج ؤ عليرضا فرهمند ٚ زحمت نبۊ، اي کتاب کي دؤوؤم کتابه أمئه گيلکي أدبيات ٚ سري کتابؤن، بيرين نمنأبۊ.
اي کتاب أن اؤکته مۊرسؤن هم وؤته هم خؤندش، اۊن ٚ مئن تينين کيليک أجي جابجا ببين. ائره اي کتاب-ه هأگيرين.
این مقاله، نوشتهٔ ناصر عظیمی میتونه نقطهٔ عزیمت مهمي باشه در مسیر شناخت و تغییر وضعیت. نویسنده با توجه به موضع و نگاه خودش در پایان پیشنهادهایي هم مطرح کرده که باید به اونها توجه بشه. حتی اگر تغییرات اصلاحی در قوانین رو چارهٔ کار ندونیم، محتوای این مقاله همچنان اهمیت خواهد داشت. در این مقاله حتی مفهوم‌پردازی‌های مهمي شده (البته بر اساس نوشته‌های پیشین ناصر عظیمی که باید روشون کار بشه مثل مفهوم گردشگر-مالک).
از تمام دوستاني که دغدغهٔ وضعیت زمین در گیلان و مازندران و گلستان رو دارند خواهش میکنم با حوصله و دقت این مقاله رو بخونن.
این مقاله نوشتهٔ ناصر عظیمی پیشتر در گیله‌وا منتشر شد و نسخهٔ کامل و بلندر این مقاله رو میتونید از اینجا دریافت کنید و بخونید.
وبمجي پؤستؤن ورگ ٚ مئن، ىکته فؤرصته تا تجاري پلتفؤرمؤن أجي بيرۊن بأىم ؤ بىنيم گه اينترنت خالي اينستاگرام ىا تلگرام نئه. شاىد عجيب بۊبۊن کي خئلئن ايران ٚ مئن وختي گۊنن اينترنت (اينترنت دأنم ىا مي اينترنت قطعه ىا اينترنت ٚ مئن فلان چي-ئه بدئم) ايشؤن ٚ منظۊر فىسبۊک ىا اينستاگرامه! بسچي گه اينستاگرام ىا فیسبۊک ٚ مئن أن شأنه خؤرؤم چي ىاتن (خئلي کم!) ولي اينترنت ٚ دۊنىا اي شرکتؤن ٚ انحصار أجي خئلي واشاده‌تره. خؤ! ايسه بىنيم اي نؤهؤمي وبمجي مئن چي دأنيم!
– شاىد شیمئبه أم جالب بۊبۊن کي فارسي مئن أن ىپاره مؤشکلؤن هننأ کي أمئبه آشنا ایسسه ولي حئف کي أمئه «اساتید» همیشک خیال کؤنن همساىه کرک غازه!
مؤشکلاتي گه عزیز حکیمی اي مقاله مئن گۊنه، گیلکي مئن أني دأنیم. رشت ٚ مئن ىپاره رسمي جریانات ىا ىپاره رسانأن کي رسمي جرىانات-ه تنأشنن، گیله قصه یا سرخط ٚ مۊرسؤن، هيتؤ مؤحتوا تؤلید کأدرن ؤ هي آسیبؤن-ه گه افغانستان ٚ مئن تجربه کأدرن أمه ني تجرۊبه کأدریم ؤ ايشؤن ٚ جواب أم هینه گه «عامیانه ؤ مردۊم‌پسند عمل کأریم!» ولي أمه دؤنیم گه مردۊم‌پسند عمل گۊدن، غلط عمل گۊدن ؤ پسين نسل-ه وأپیته ؤ غلط ٚ گيلکي-ئه تحویل هأدأن ٚ همرأ تؤفیر کؤنه.
ائ خؤرؤم وانیویس-ه بۊخؤنین: سیاست‌زدگی، تیغی بر گلوی زبان فارسی در افغانستان
– اي بگۊبشتؤ خئلي جالبه. سیرۊس شاملۊ، أحمد شاملۊ پسر، اي بگۊبشتؤ ٚ مئن خئلي گبؤن زئنه کي تایسه خئلئن نۊدؤنسن. أگه خأ نشر ٚ صنعت ؤ بازار-ه بئتر بشناسین ؤ شاملۊ همرأ ویشته آشنا ببین اي بگۊبشتؤ-ه حتما بۊخؤنین.
– امئه خط عربئه ىا فارسي؟ ىا آرامي؟ شمه ني گۊنین اي خط هرچيسه، أمئه زبؤن-ه مننئه جوابگۊ بۊبۊن؟ اي وانیویس-ه بۊخؤنين کي خئلي جالبه.
– مرادیان گروسی-ئه شناسنین؟ ىته قدیمي رشتي گه أمئه أدبیات ؤ فرهنگ-ه خئلي خدمت بۊده. ائره قدیم ٚ رشت أجي گب زئدره، باقراباد أجي.
– این-ه حتما نیگا بکۊنین! فقط تینم هین-ه بۊگؤم کي اي ویدئؤ-ؤ حتما نیگا بکۊنین.
– أنزلي مۊرداب أننی أننی خۊشکأبؤدره؛ ىپاره مسۊلین ىکته ۹۰۰ میلیارد تۊمؤني قرارداد دبستن ىکته اصفهاني شرکت ٚ همرأ کي اي مۊرداب-ه «باىؤجمي» همرأ نجات بدئن. ولي گۊیا اي باىؤجمي خؤدش پیله خطره!
أگه خأنین أنزلي مۊرداب ؤ باىؤجمي أجي ویشته بۊدؤنین، اي گۊزارش-ه بۊخؤنین.
– ائره تینین ىکته بگۊبشتؤ بشتؤىین گیلان ؤ نفت أجي ؤ این أجي کي نفت ٚ تجارت چۊتؤ بمأ گیلان ٚ مئن.
– دؤنين ميم چيسه؟ خؤ! ايسه ىکته کانال ؤ صفحه خأ معرفي بکۊنم کي گيلکي ميم واتينأدئنه. اين ٚ نؤم؟ گيلکي ميم.
– ایران ٚ أرمنیئن-ه چني شناسنین؟ أرمنیئن کي گیلان ٚ مئن نیشتن ؤ دئه کم‌کمی همه بۊشؤن کي بؤن؟ کیسن؟
اي خؤرؤم مقاله-أ بۊخؤنین تا أمئه قدیمي همخؤنه‌أن ٚ همرأ آشنا ببین.
آؤ! مأ ىادأشؤدبۊ کي اي خؤرؤم کتاب ٚبيرين أمأن ٚ خبر-ه دۊمرته ائرهبنئم. مأمولي مظفري شئرؤن ورگ ٚ مئن بيرين بمأ، تر ٚتميز ؤ خؤجير.
بالاخره این کتاب آماده شد و باري از دوشم برداشته شد. در مقدمه توضيح دادم در مورد اين بار. حالا اما خوشحالم که تمام اين زحمات ثمر داد و اولين کتاب از مجموعه کتابهای گيلکي شئر ورگ منتشر شد.
اين کتاب رو با کليک روی تصویر بالا یا از اینجا در فرمت پی‌دی‌اف دریافت کنید و از خوندن شعرهای محمدولی مظفری لذت ببرید مخصوصا که این کتاب به نوعی چندرسانه‌ایه و توی فهرستش روی هر شعر اگر کلیک کنید به همون بخش خواهید رفت و در بخش شنیدن هم میتونید شعرها رو با صدای خود شاعر بشنوید.
و البته میتونید این کتاب رو در قطع A5 چاپ کنيد و از داشتن نسخه کاغذی قطع پالتویی لذت ببرید. کاش عمری باشه تا بقیه کتابها هم منتشر شه. این هدیه ورگ به شماست برای نوروزبل امسال. شمه خؤنابدؤن.
شمه نؤرۊز خۊرؤم بۊبۊن ؤ شمه خؤنابدؤن. ۱۵۹۵ برسئه ولي أمئه دیلخۊشیئن اي چن ساله کمتر ؤ کمترأبؤ ولي أگه زیندگي فصلؤن ٚ شؤن ؤ أمأنه، اي سیا فصل أني دوأرنه. مأمولي مظفري قؤلي أمه ره رأن بهار أیه.
اي دیواري تقويم، یه جرگه هۊنرمند ٚ. جغلأن ٚ زحمته کي تینین عکس ٚ سه بزنین ؤ اۊن ٚ أصل ٚ فایل-ه هأگیرین کي بۊتؤنین چاپ بکۊنین. فایل پي‌دي‌ئفه ؤ هم تینین A2 چاپ بکۊنین هم A3.
متنی که می‌خوانید، مستندات مربوط به خط پیشنهادی و امکانات فنی مربوط به این خط است که برای زبان گیلکی طراحی شده و پس از چهار سال تجربهٔ عملی، طی زمان و پس از استفادهٔ کاربران بسیاری در اینترنت و بیرون از آن، به مرور ضعفهای آن مشخص و برطرف شده و یا پیشنهاداتی به آن افزوده شده است.
بخش اول این متن، بحثی نظری است دربارهٔ خط و پاسخی است به برخی انتقادها. بنابراین اگر حوصله ندارید و می‌خواهید سریع بروید سر اصل مطلب و ببینید در چارچوب پیشنهادی ما چگونه باید گیلکی نوشت، می‌توانید بدون خواندن این بخش بروید به این بخش: چطور باید با این خط، گیلکی نوشت؟
باید یادآوری کنم که این پروژه تنها یک پیشنهاد به همهٔ گیلکان و اهل قلم گیلک است وگرنه دنیای امروز بسیار گسترده‌تر و بسگانه‌تر از آن است که کسی یا گروهی نقش قیم و آقابالاسر دیگران را بازی کند؛ طراحان و مشاوران و کوشندگان این طرح نیز بدون چنین توهمی، بر اساس یک و نیم دهه تجربه در حوزهٔ ادبیات و زبان گیلکی و پس از مشورت و همفکری و گفتگوهای دامنه‌دار، این پیشنهاد را کارآمد و شدنی و سودمند می‌دانند و همهٔ گیلکی‌زبانان را به همراهی با آن فرا می‌خوانند.
ادامه خواندن “خط گیلکی”