معرفی شاهراه کوچ عمودی گالشهای شرق گیلان (۱) (۲)
نویسندگان: نیما فرید مجتهدی، میثم نوائیان، نائف وثوقی
چکیده: ابعاد زندگی گالشها، به عنوان یک گروه معیشتی در مناطق کوهستانی شرق گیلان، تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. علیرغم نقش پررنگ ایشان در نظام اجتماعی منطقه از دوران کهن، نحوهٔ معیشت و زندگی جالب توجه، آئین و رسوم خاص… کمتر نوشتاری به معرفی جنبههای مختلف زندگی ایشان پرداخته است. هر از چندگاهی نوشتارها، یادداشتها و به ندرت مقالههایی در زمینهٔ گالشها منتشر شده است. مردمانی که تحولهای عمیق اجتماعی-اقتصادی و شیوهٔ معیشتی سختشان، سبب شده که به شدت در معرض زوال اجتماعی و فرهنگی قرار گیرند. این مردمان جزء اولین مردمانی هستند که تحت تاثیر تغییرها و تحولهای رخ داده در جامعهٔ ایران، از دیار خود در مناطق سخت گذر کوهستانی دل کنده و به شهرهای کرانههای شمالی و جنوبی البرز پناه بردهاند. علاوه بر مسائل انسانی نباید از رخداد مخاطرههای طبیعی و تغییرهای محیطی به عنوان یک عامل موثر دیگر در مهاجرت این افراد غافل بود. در این نوشتار، یافتهای در زمینهٔ مسیرهای کوچ (جابجایی) گالشهای منطقهٔ شرق گیلان معرفی میشود. دلیل این معرفی، اهمیت و گستردگی استفاده از این مسیر است. به طوری که این مسیر برخلاف دیگر مسیرهای کوچ که اغلب، مسیرهای دسترسی محلی هستند، و عموماً مورد استفاده گالشهای همان منطقه قرار دارند، کانون اتصال چندین راه مالرو است. این مسیر مناطق جلگهای و کوهپایههای شرق گیلان در حوالی شهرهای سیاهکل، لاهیجان، لنگرود و املش را به مناطق ییلاقی (کوهستانی) دیلمان و رودبار متصل میسازد. کشیدگی یک خط الراس از مجموعهٔ فلات گونهی دیلمان به سمت شرق گیلان، که در ابتدا با جهتی شمالی-جنوبی و سپس غربی-شرقی گسترش یافته است، نقطهٔ اتصال مهمی را برای گالشهای این مناطق فراهم آورده است. از جمله دیگر مساعدتهای شرایط جغرافیای طبیعی در شکلگیری این شاهراه گالشی، وجود یک فضای مناسب میان خط الراس جبههٔ شمال کوههای دیلمان، میان دو کوه شاهنشین و ناتشکوه در حوالی منطقهٔ نیاول دیلمان است. ویژگیهای طبیعی و توپوگرافی فضای مساعدی جهت ورود به منطقهٔ به نسبه هموار دیلمان فراهم آورده است. (بیشتر…)