برچسب: نؤرۊزبل

این اولین تجربه‌م در ساخت فیلم بود و البته نه اون زمان و نه حالا این کاره نبودم و نیستم و صرفا از روی ضرورت بود.این فیلم ثبت نخستین اجرای جشن نوروزبل بعد از دهه ها خاموشی و فراموشیه. در سال ۱۳۸۵ هجری خورشیدی در قالب یک تیم چهار نفره (امین حسن پور، نیما فرید مجتهدی، حجت بابائی روشندل و مهدی محمدی) به روستای ملکوت از توابع املش رفتیم و با همکاری و همفکری مردم روستا این جشن رو دوباره احیا کردیم.

بعد از ۱۶ سال بالاخره این فیلم رو میذارم اینجا که ببینید. (متاسفانه چون یوتوب سانسوره، برای دیدن فیلم باید از ابزار فیلترشکن استفاده کنید)

گزارش مفصل این نوروزبل رو میتونید در اینجا بخونید.

اين درسته که مردم گیلکی‌زبان چه گیل چه دیلم، چه شهری چه گیلمرد چه کلایی و چه گالش، چه کشاورز چه دامدار چه کارگر و چه کارمند بهرحال گیلک هستن و وارث فرهنگ باستانی مشترک و این هم درسته که تقويم دیلمی میراث مشترک این مردمه و این هم درسته که مردم جلگه (گیلان در گیلکی یعنی مناطق جلگه ای) هم حق دارن جشن باستانی نوروزبل رو به عنوان داشتهٔ خودشون (داشتهٔ مشترک گیل و دیلم) برگزار کنن و این هم درسته که هرچه این جشن در جاهای بیشتری برگزار بشه، بیشتر احیا و معرفی خواهد شد اما…
چرا به نظر شخص بنده بهتره این جشن در مناطق کوهستانی برگزار بشه و مردم گیلان (مثل خودم) برای شرکت در این جشن زحمت بکشن و به مناطق کوهستانی (دیلم) تشریف ببرن؟
چون تاریخ مردم ما تاریخ حرکت و توسعهٔ تمدنی از کوه به جلگه بوده و هرچه در جلگه هست، اصیلترش در اون بالاست و با برگزاری نوروزبل در کوه، پیوند بین مردم پایین و بالا بر اساس تقسيم کار اجتماعی تاریخی و روابط مشخص به کمک این باز برگشتن به کوه برای همه یادآوری میشه؛ چرا که نوروزبل یادآوری اين حقیقته که ریشهٔ ما کجاست و ما دو دنیا و دو قوم متفاوت نیستیم و نوروزبل بهانه‌ای میشه برای اینکه مردم جلگه و مردم کوه دیدار داشته باشن.
از همه مهمتر درسته با توسعه تمدنی در جلگه، متاسفانه مناطق کوهستانی استان گیلان و مازندران در بن‌بست و انزوا قرار گرفته‌ن اما این انزوا حاصل توسعهٔ ناموزون سرمایه‌داری طی دو قرن اخیره وگرنه مناطق کوهستانی ما زمانی مراکز ارتباطی و تجاری و فرهنگی بودن و نوروزبل بهانه‌ایه برای احیای این مساله و ایجاد ارتباط بیشتر بین این مناطق.
چه اشکالی داره فرزندان ما سالی یک بار با این آموزه روبرو بشن که ریشه و تاریخشون فقط همون جلگه نیست و ما مردمي هستیم که از بالاترین ارتفاعات البرز تا پست‌ترین باتلاق‌های جلگه رو با کار و زحمت و خلاقیت قابل سکونت کردیم و زبان و فرهنگ خودمون رو پراکندیم؟
اجازه بدیم در ذهن نسل بعد تصویری واقعی، مادی و تاریخی از مردم خودش داشته باشه و ببینه و تجربه کنه که افرادی در جاهایی متفاوت از اقلیم خودش به زبان مشترک گیلکی حرف میزنن اما با لهجه‌های متفاوت و چه بسا خیلی اصیلتر!
و چه اشکالی داره که فرزندان ما در کوهستان و کوهپایه هم ببینن که مردم جلگه (گیلؤن) همزبان و هم‌فرهنگ خودشون هستن و اینها تنها نیستن و زادگاهشون ارزشهای تاریخی و اقتصادی داره و میتونه میعادگاه تمام گیلکان گیلکی‌زبان جهان باشه که سالی یک بار به آغوش مادر (البرز) برگردن؟
مگه غیر از اینه که سرزمین ما هر روز از صبح تا شب با گردش تبخیر آبهای دریا و جلگه و حرکتش طی روز به سمت البرز و عبورش از شش‌های سرزمین ما، یعنی جنگل، خودش رو دم غروب به جؤرا (یلاق) می‌رسونه و این چرخهٔ زندگی‌زا این مجموعه رو در هماهنگی با هم هر روز پیش می‌بره و بازتولید می‌کنه؟ به این دلایل به نظرم بهتره تا جایی که می‌تونیم نوروزبل رو در ارتفاعات برگزار کنیم که توی این گرمای تابستون معنای خودش رو هم داره.

شمه نؤرۊز خۊرؤم بۊبۊن ؤ شمه خؤنابدؤن. ۱۵۹۵ برسئه ولي أمئه دیلخۊشیئن اي چن ساله کمتر ؤ کمترأبؤ ولي أگه زیندگي فصلؤن ٚ شؤن ؤ أمأنه، اي سیا فصل أني دوأرنه. مأمولي مظفري قؤلي أمه ره رأن بهار أیه.

اي دیواري تقويم، یه جرگه هۊنرمند ٚ. جغلأن ٚ زحمته کي تینین عکس ٚ سه بزنین ؤ اۊن ٚ أصل ٚ فایل-ه هأگیرین کي بۊتؤنین چاپ بکۊنین. فایل پي‌دي‌ئفه ؤ هم تینین A2 چاپ بکۊنین هم A3.

این بیست و ششمین برنامه از برنامه های رادیو اینترنتی (پادکست) بیس دئقه است که میتونید از اینجا دانلود کنید یا برید به این کانال تلگرامی و اونجا بشنوید یا اگه دوست دارید توی ساندکلاد بشنوید.
یادتون نره که شنونده های این برنامه فقط به کمک همرسانی و معرفی شما بیشتر خواهد شد.

توی این برنامه این موزیکها رو خواهید شنید:

نؤرزبل أمؤندره، آرش ثابت
بئه پا به پا بشیم، آرش ثابت با همخوانی دیگران (اجرای زنده در نوروزبل ۱۵۸۳، دیلمان)
کاری از دیزی گیلسپی (Dizzy Gillespie) به نام اول یا کو (Ool Ya Koo)
کاری از یوهان یوهانسون (Johann Johannsson) به نام The Lord’s Prayer.

آرش شفیعي ثابت ه کي شناسنین. ایمسالم یکته آهنگ بۊخؤنده نؤرۊزبل‌ئبه کي این ٚ وؤت دیمه‌مج ٚ شئه. أگه سأب نۊده بي، اي آهنگ ٚ وؤت دیمه‌مج ٚ أولي تجرۊبه ایسسه ؤ نأجه دأنم هیتؤ تترج تازه استعدادؤن گيلکي ادبیات ؤ مۊزیک ٚ فضا تازه واکۊنن. شیمه نؤرۊزبلم مۊبارک بۊبۊن.

اي آهنگ ه حتما بشین تلگرام ٚ مئن اي کانال ٚ مئن جیرأکشین بشتؤیین ؤ این ٚ شعر ٚ ترجۊمه أ فارسي بۊخؤنین: @gilakimind

ایمرۊ ۱۵۹۲ نؤرۊز ما یکؤمه؛ شيمه نؤ سال ؤ نؤرۊز ؤ نؤرۊزبل مۊبارک ببۊن. ديشؤ، اؤمام ٚ مئن (املش ٚ یلاق) صد ؤ چن نفر مرد ؤ زن ؤ زأک نؤرۊزبل’ جشن بیتن ؤ سال’ تازه واگۊدن. یکته پیله تش دچئن ؤ خؤندگي بۊدن ؤ شؤچره بۊخؤردن. اؤمام ٚ جوؤنؤن، دببه دسأگیتن ؤ بۊخؤندن. اۊشؤنم گه ايرأ اۊرأر ٚ جي بمأ بۊن بۊخؤندن.

راستي اینم بشتؤسم گه ديشؤ تهرؤن ٚ مئنم چنته زأکؤن نؤرۊزبل بیتن. دمشؤن گرم. یپاره جغلأنم دۊمأرته شفیلد ٚ مئن (اینگیلیس ٚ مئن) تش دچئن ؤ نؤرۊزبل بیتن. أمه نؤرۊز ٚ يکته قشنگي هينه گه هر سال يپاره غير ٚ گيلکم أمئه شادي مئن شريکه. کۊرد ؤ فارس ؤ تۊرک ؤ… دئه اينأجي خؤجيرتر چي خأنيم؟

شيمه نؤ سال مۊبارک ببۊن. مهربؤني بکۊنيم.

عکسؤن کاوه مظفري جي.

شمه نؤرۊزبل مۊبارک ببۊن. ايمسالم اي يازده ساله مۊسؤن امئه نؤرۊزˇ تش وأگيته ؤ وأيسؤنه بۊمؤنسه. نأ يک جا، نأ دۊ جا، چن جا، هر سالˇ جي ويشتر جا!

هندئه داماشˇ هوادارؤن، ورزشگاهˇ مئن نؤرۊزبله جشن بيتن. ايشؤنˇ دم گرم.

سياکلˇ مئن، وچهٰ‌ن تش دچئن ؤ نؤرۊزبل بيتن. بئه‌پسˇ مئن، طاهرگۊرابˇ مئن، برنج‌بيني جي وگرسه پسي، خۊشؤنˇ قديمي ميل (مناره) ورجه نؤرۊزبل بيتن.

رشتˇ مئن، رامسرˇ جندˇرۊدبارˇ مئن باني املشˇ هأليدشتˇ مئن أني نؤرۊزبله جشن بيتن.

چقد خۊبه کي ايمسال هرسالˇ جي ويشتر همه‌گير بؤدره. چقد خۊبه کي نؤرۊزبله ويشتر شناسنن.

اينم امئه جغلهٰ‌نه بيانيه بۊ کي جندˇرۊدبارˇ مئن بۊخؤنده بۊبؤ:

ادامه خواندن “۱۵۹۱ نؤرۊزبل”