«تازه قانون» برشی از انجیل است که به زبان گیلکی نوشته شده و در انگلستان به طبع رسیده است. بر روی جلد آن آرم SGM نقش بسته که مخفف Scriptur Gift Mission می‌باشد. میسیون مذهبی کتاب مقدس مجری کار ترجمهٔ بخشهایی از انجیل به زبانهایزندهٔ سرتاسر جهان بوده است.
محتوی «تازه قانون» خطبهٔ معروف به خطبهٔ روی کوه است. انتخاب این خطبه از سوی مقتدرترین دولت زمان و ترجمهٔ آن به زبانهای زندهٔ دنیا به ویژه در کشورهای عقب‌مانده و توسعه‌نیافته از نظر تبلیغات سیاسی و دینی منظور خاصی را در پی داشت، چه نصایح حضرت عیسی مسیح در این خطبه مشحون از روح تسلیم‌پذیری است.
بنا به اظهار یکی از دوستان مطلع ترجمهٔ «تازه قانون» را احتمالا باید خانمی «لارودی» نام انجام داده باشد. متاسفانه سال چاپ کتاب در هیچ جای آن مشخص نشده. شادروان ابراهیم فخرائی در زیرنویس صفحهٔ اول کتاب خود (گزیدهٔ ادبیات گیلکی) اشاره‌ای به این کتاب کرده و سال چاپ آن را مربوط به دورهٔ مشروطیت مى‌داند. به نظر نگارنده سال چاپ کتاب جدیدتر است و به احتمالی بعد از جنگ جهانی دوم که پای آمریکاییان به ایران باز شده باید باشد. این کتابچه در شمارهٔ ۲۰ روزنامهٔ گیلکی‌زبان «دامون» (سال اول، ۱۵ اسفند ۱۳۵۹، صفحهٔ ۷) مفصلا معرفی شده است.
(گیله‌وا مقدمه أجي کي تازه قانۊن ٚ سر بنويشته)
متن گیلکی تازه قانون رو میتونید از اینجا (بخش یک) و اینجا (بخش دو) در فرمت آزاد ogg دانلود کنید و بشنوید.
أول سر وا گؤفتن کي أ وانيويسي يؤ تصحيح ٚ مئن، صرفا زواني بؤعد ٚ أمه-ره مطرح بۊ ؤ أن کي تأنيم فامستن صد سال پيش گيليکي چۊتؤ بۊ يؤ اۊ دؤره آدم أگر بخأسته‌بي گيليکي بينويسه أليفبا يؤ نگارش ٚ سر چي واکۊنشي نيشان دأيي. أمئه هدف أيه مذهب ؤ مسيحيت ٚ تبليغ ٚ أمرأ هيچ سنخيتي نأره؛ کما أنکي أ پؤرؤژه (اينجيل ٚ ترجۊمه، اۊ زمات ٚ زنده زوانان ٚ جا) قاجاران ٚ دؤره و اينگيليس ٚ حۊکۊمت ٚ جا صۊرت بيگيفته يؤ عقب‌دۊبؤ کشوران ٚ مئن مۊنتشرأبؤ و جالبه کي دقيقا اينجيل ٚ اۊ قسمتان ترجۊمه بؤبؤسته کي قناعت ؤ تسليم‌پذيري گب-أ زنه! أسأ راجع به خۊد ٚ متن ؤ ايصلاحات ؤ نگارشي کي ايستفاده بۊکۊدمه چن تا نؤکته-أ گمه:
– چن جا متن ٚ دۊرۊن ويرگۊل ؤ نؤقطه يؤ أ جۊر چي‌ئن جايي کي لازم بۊ نأهأبي، سهوا، ننأبۊ کي مي متن ٚ مئن لحاظ بۊکۊدمه.
– خيلي جا ان بينويشته‌کس عربي/فارسي ايملا يؤ فؤرم-أ متن ٚ مئن تغيير ندأ يؤ اۊشان-أ هۊجۊر بينويشته کي عربي/فارسي سؤننت ايسه. من أمما اۊشان ٚ گيليکي واگۊيه-أ در نظر بيگيفتم. مثلن «دنيا، فحش، کتاب، بکنم» کي «دۊنيا، فاش، کيتاب، بۊکۊنم» بينويشتمه و هأن ٚ مأنستان‌چي‌ئن. ألبته بعضي جاانم خۊد ٚ بينيويشته‌کس گيليکي ايملا-يأ لحاظ بۊکۊده؛ مثلا «اينصاف».
-بعضي أفعال ؤ کلمأن ٚ وأسي کي گيليکي مئن مؤمکنه چن جۊر واگۊيه بدأريد، متن ٚ مئن أشان ٚ نيويشتار فرق کۊدي. مثلا اي جا «که» بينويشته بؤبؤسته‌بۊ و اي جيگا د «کى»، اي جيگا «بوشو» بينيويشته بؤبؤبۊ يؤ اي جيگام «بشو». يا هم «نوکونيد» ؤ هم «نکونيد» هردۊ متن ٚ دۊرۊني نأهأبيد. أ جۊر موارد-أ دست نبردمه يؤ هرتا-يأ هۊجۊر کي بينويشته‌کس بينويشته دأشتي، وارد بۊکۊدمه.
– بينويشته‌کس متن ٚ دۊرۊن «شما» و «شمارا/شمه‌را» بينيويشته‌بۊ کي أولي، دۊوؤم شخص ٚ جمع ٚ ضميره و دۊوؤمي هۊ ضمير ٚ مفعۊلي حالت. چۊنکي أ نيويشتار ٚ سر نشأ قطعي تشخيص دأن کي بينيوشته‌کس ٚ منظۊر چۊجۊر واگۊيه ايسه، من شخصا اۊنچي-ئه کي ايمرۊز ٚ رشت ٚ مئن رايجتر ايسه لحاظ بۊکۊدمه. يعني «شۊما» ؤ «شٚمأرأ/شٚمه‌رأ».
– چن مؤرد متن ٚ مئن ه ٚ کسره کاراگيفته بؤبؤسته‌بۊ کي تصحيح بؤبؤسته.
– گاگلف اۊ «ب»يي کي فعلان ٚ أول‌سر أيه، فعل ٚ ماده جا سيوا بينويشته بؤبؤبۊ کي همه-أ دۊچۊکسته بينويشتمه. مثلا «بنيد» و «به‌نيد» هردۊتا متن ٚ مئن دۊبۊ کي مي بينويشته مئن أولي حالت لحاظ بؤبؤسته.
– آخرپسي أنأم بگم کي بعضي جاان متن ٚ مئن بينويشته‌کس ساب بۊکۊده دأره يؤ ايتا کلمه-أ جا تاودأ دأره يا جۊمله‌بندي مئن ايشتباهي بۊکۊده کي کلا باعث بؤبؤسته جۊمله بي‌معني يا ناقص به‌نظر بأيه. ا جۊر موارد-أ دس نزئمه يؤ هۊتؤ وانيويسي بۊکۊدمه.
۱۵۹۳ شريرما پؤنزه
ديمه‌مج؛ لاجان
«أولي ولگ»
جمعيت-أ بيدئه بۊشؤ کۊه جؤر. وقتي که بينيشته اۊني شاگردان حاضرأبؤستيدي. بأزۊن خۊ دهان-أ واکۊده اۊشان-أ درس بده، بۊگؤفته: «خۊشا به حال ٚ اۊشاني که در رۊح فقيريدي چۊنکه پادشاهي ٚ آسمان اۊشاني شينه. خۊشا به حال ٚ اۊشاني که ماتم‌بزئکيدي چۊنکه اۊشان تسلي خأييدي يافتن. خۊشا به حال ٚ اۊشاني که صبر کۊنيدي چۊنکه اۊشان وارث ٚ زمين خأييدي بؤستن. خۊشا به حال ٚ اۊشاني که اينصاف ٚ ره گۊشنه ؤ تشنه‌ايدي چۊنکه اۊشان سير خأييدي بؤستن. خۊشا به حال ٚ اۊشاني که رحم کۊنيدي چۊنکه اۊشان-أ رحم خأيه بؤستن. خۊشا به حال ٚ اۊشاني که پاک‌ديليدي چۊنکه اۊشان خۊدا-يأ خأييدي دئن. خۊشا به حال ٚ اۊشاني که با هم سازش کۊنيدي چۊنکه اۊشان-أ خۊدا پسران خأييدي دۊخادن. خۊشا به حال ٚ اۊشاني که اينصاف ٚ ره زحمت کشيدي چۊنکه پادشاهي ٚ آسمان اۊشاني شين بئه. خۊشحال ببيد أگر شمأرأ فاش بديد ؤ جفا برسانيد ؤ مي وأستي هر حرف ٚ بدي، دۊرؤغي شمأرأ بزنيد خۊش بيبيد ؤ خيلي ذؤق بکۊنيدي چۊنکه شيمئه مؤزد در آسمان خيليه چۊنکه به هأ جۊر پيغمبران ٚ پيش أز شۊما-يأ أذيت کۊديدي. شۊما نمک ٚ دۊنياييدي أمما أگر نمک خراب ببه اۊن-أ چي أمرأ
«دۊوؤمي ولگ»
شأ نمکأکۊدن؟ د به کار نخۊره مگر اينکه فيشاده ببه تا مردۊم اۊن-أ لقد بزنيد. شۊما رؤشنايي ٚ دۊنياييدي، شهري که کۊه جؤر ساخته بؤبؤسته نشأ اۊن-أ قايمأکۊدن. چراغ-أ رؤشنأنۊکۊنيد تا اۊن-أ اۊدار ٚ جير بنيد، بلکه تا طاقچه سر بنيد تا تمام ٚ اۊ کساني که خانه درۊن ايسأييدي رؤشنايي بده. شۊما هم هأتؤ، وأهأليد شيمئه رؤشنايي مردۊم-أ واتابه تا شيمئه کاران ٚ خؤب-أ بيدينيد ؤ شيمئه پئر-أ که در آسمان ايسأ آفرين بگيد.»
«أز ميان نبردن ٚ کيتاب ٚ تؤرات و بهتر چاکۊدن ٚ اۊن به‌وسيلهٔ حضرت ٚ عيسا»
خيال نکۊنيد بأمؤمه تا تؤرات يا پيغمبران ٚ کيتاب-أ باطل بۊکۊنم. نأمؤمه تا باطل بۊکۊنم، أمما بأمؤمه تا تماناکۊنم. ألان شمأرأ گؤفتاندرم تا آسمان ؤ زمين أز ميان نشه، ايتا زير يا ايتا زبر يا ايتا نؤقطه أز تؤرات هرگز أز ميان نخأيه شؤن تا همه أنجام بگيره. هرکي ايتا أز آ کۊچي حؤکمان-أ بشکنه ؤ مردۊم-أ هأتؤ ياد بده در پادشاهي ٚ آسمان أز همه کۊچکتر حيساب بئه. أمما هرکس عمل بکۊنه ؤ ياد بده در پادشاهي ٚ آسمان بۊزۊرگ خأيه بؤستن. چۊنکه ألان شمأرأ گؤفتاندرم تا شيمئه اينصاف أز شيمئه ميرزايان ؤ فريسيان زيادتر نبه هرگز پادشاهي ٚ آسمان ٚ ميان نخأييدي شؤن.
«حضرت ٚ عيسا درسان راجع به غضب»
بشناوستيدي که أولي-يأ بۊگؤفتيدي آدم نوا کۊشتن و هرکس آدم بۊکۊشه اۊن-أ وا
«سوؤمي ولگ»
کۊشتن؟ أمما من شمأرأ گم هرکس خۊ برار ٚ أمرأ بيخۊدي دعوا بگيره اۊن-أ تلافي واجبه ؤ هرکس خۊ برار-أ «خۊل» بگه سزاوار ٚ آتش ٚ جهنمه. پس هر وقت تي پيشکشي-يأ خۊدا ورجا ببري ؤ اۊيأ ترأ به خاطر بأيه که تي برار به ته گردن حقي دأره، تي پيشکشي-يأ هۊيأ بنه ؤ أول بشۊ تي برار ٚ أمرأ آشتي بکۊن، بأزۊن بيأ تي پيشکشي-يأ فأدن. تي مۊدعي أمرأ هلأ کلانتري نۊشؤ آشتي بکۊن، مبادا ترأ پاسبان ٚ دست فأده ؤ پاسبان ترأ ببره کلانتري ؤ تاوده زندان ٚ ميان. بأزۊن تا اۊ کۊر ٚ يکشي‌يأم فأندي أز اۊيأ بۊرۊن نخأيي آمؤن.
«حضرت ٚ عيسا درسان راجع به پاکي ٚ ديل ؤ عقد ؤ طلاق»
بشناوستيدي أولي-يأ بۊگؤفته بؤبؤسته زنا نوا کۊدن؟ أمما من شمأرأ گم هرکس ايتا زناک-أ به چشم ٚ بد فاندره، هۊ دقيقه خۊ ديل ٚ ميان اۊني أمرأ زنا بکۊده. پس أگر تي راست ٚ چشم ترأ گۊل بزنه، اۊن-أ بکأن ؤ فيشان چۊنکه تره بهتره که اي‌تيکه أز تي جان فيشاده ببه تا تمام ٚ تي جان-أ آتش ٚ جهنم ٚ ميان تاوديد. و أگر تي راست ٚ دست ترأ گۊل بزنه، اۊن-أ واوين ؤ دۊر فيشان چۊنکه تره بيشتر فايده دأره که ايتا تيکه أز تي جان نابۊد ببه تا تمام ٚ تي جان-أ آتش ٚ جهنم ٚ ميان تاوديد. و بۊگؤفتيدي هرکس خأيه أز خۊ زن
«چارؤمي ولگ»
سيوا ببه، اۊن-أ طلاقنامه فأده. أمما من شمأرأ گم هرکس به‌غير أز علت ٚ زنا خۊ زن-أ طلاق بده، خۊدش اۊن-أ به زنا کۊدن وأدأره و هرکس طلاق‌بدأ زن-أ ببره، خۊدش اۊن-أ به زنا کۊدن وأدأره.
«راجع به راست گؤفتن»
بشتاوستيدي که أولي-يأ بۊگؤفته بؤبؤسته قسم ٚ دۊرؤغ نوا خۊردن و أگر قسم بخۊري به راستي وفا بۊکۊن؟ أمما من شمأرأ گم هرگز قسم نخۊريد، نأ به آسمان، چيره کي عرش ٚ خۊدايه، و نأ به زمين، چيره کي خۊدا پا جيره، و نأ به اۊرشليم، چيره کي پادشاى ٚ بۊزۊرگ ٚ شهره، و نأ به ته سر قسم بخۊر چۊنکه ايتا دانه تي مۊ-يأ سفيد يا سيا نتأني کۊدن. أمما شيمئه حرفان هأچين «آها آها» و «نأ نأ» ببه چۊنکه بيشتر أز آشان شيطان ٚ کاره.
«رفتار با دۊشمن»
بشناوستيدي کي أولي-يأ بۊگؤفته بؤبؤسته چشمي به چشمي ؤ دنداني به دنداني؟ أمما من شمأرأ گم شريران ٚ أمرأ دعوا نگيريد، أمما هرکس تي راست ٚ ديم-أ سيلي زنه، تي صۊرت-أ واگردان بئس اۊ طرف-أ هم بزنه. أگر اينفر خأيه تي أمرأ دعوا بگيره، تي قبا-يأ فأگيره، تي عبا-يأ هم اۊن-أ فأدن. أگر اينفر ترأ زۊر بکۊده يک فرسخ اۊني أمرأ بيشي، تۊ دۊ فرسخ
«پنجؤمي ولگ»
اۊني أمرأ بۊشۊ. هرکس أز تۊ ايچي بخأسته اۊن-أ فأدن و أگر اينفر أز تۊ قرض بخأسته تي صۊرت-أ وانگردان. بشناوستدي أولي-يأ بۊگؤفته بؤبؤسته تي همسايه أمرأ محبت بکۊن ؤ تي دۊشمن ٚ أمرأ دۊشمني بکۊن؟ أمما من شمأرأ گم که شيمئه دۊشمنان ٚ أمرأ محبت بکۊنيد ؤ اۊشاني که شمأرأ نيفرين کۊنيدي، اۊشاني ره برکت بخا ؤ اۊشاني که أز تۊ دۊري کۊنيدي، اۊشاني ره خؤبي بکۊن ؤ هرکي شمأرأ فاش دهه و آزار کۊنه، اۊني ره دۊعاى ٚ خير بکۊن تا شيمئه پئر ٚ ره که آسمان ايسأ پسران ببيد. چۊنکه خۊدا خۊ آفتاب-أ هم خؤبان ٚ ره تابه و هم بدان ٚ ره و باران-أ هم عادلان ٚ ره بارانه و هم ظاليمان ٚ ره. چۊنکه أگر هأچين اۊشاني رأ که شمأرأ دۊست دأريدي محبت بکۊنيد، چه أجري دأريدي؟ مگر باجگيران هم هأتؤ نکۊنيدي؟ و أگر هأچين تي براران-أ سلام بگيد، چي خؤبي دأريدي؟ مگر باجگيران هم هأتؤ نکۊنيدي؟ پس شۊما هم کامل ببيد تا هأتؤيي که شيمئه پئر کي در آسمان ايسأ کامله.
«زکات ؤ نماز ؤ رۊزه»
مۊلتفت ببيد شيمئه عيدالت-أ مردۊم ٚ ورجا نمايان نکۊنيد تا شمأرأ بيدينيد، و الا شيمئه پئر ٚ
«شيشؤمي ولگ»
ورجا که در آسمان ايسأ أجر نخأييدي دأشتن. پس وقتي که صدقه فأدي، تي ورجا شيپۊر نوا زئن هۊجۊر کي رياکاران کنيسه ؤ بازار ٚ ميان کۊنيدي تا مردۊم ٚ ورجا بااحترام ببيد. شمأرأ گؤفتاندرم، خۊشاني أجر-أ فأگيفتدي. أمما تۊ وقتي که صدقه فأدي تي چپ ٚ دست نوا بفامه تي تي دست ٚ راست چي کۊداندره تا تي صدقه پنهاني ببه ؤ تي پئر که در پنهاني دينه، ترأ مؤزد ٚ آشکارا فأده. وقتي که عيبادت کۊني، رياکاران ٚ مأنستن نوا بؤستن چۊنکه خۊش دأريدي کنيسه‌أن ؤ کۊچه‌بازاران ٚ ميان نماز بخانيد تا مردۊم اۊشان-أ بيدينيد. ألان شمأرأ گؤفتاندرم، خۊشاني أجر-أ فأگيفتدي. أمما وقتي که تۊ خأيي عيبادت بۊکۊني، بۊشۊ تي اۊتاق ٚ ميان ؤ در-أ دبد ؤ تي پئر-أ که در پنهاني ايسأ عيبادت بۊکۊن ؤ اؤمتان ٚ ديگر ٚ مأنستن بيخۊدي تکرار نۊکۊنيد چۊنکه اۊشان خيال کۊنيدي زياد گؤفتن ٚ أمرأ اۊشاني دۊعا قبۊل بئه. پس اۊشاني مأنستن نبيد چۊنکه شيمئه پئر پيش أز آن که أز اۊن بخأييد هميشه شيمئه حاجتان-أ دأنه، پس شۊما آجۊر دۊعا بکۊنيد: «أى أمي آسماني پئر، تي نام مۊقدس ببه، تي پادشايي بأيه، تي ايراده هأتؤ که در آسمانه، زمين ٚ سر هم ببه، أمي نان ٚ کفاف-أ ايمرۊز آمه‌رأ فأدن،
«هفتؤمي ولگ»
أمي قرض-أ ببخش هأتؤيي که آما أمي قرضداران-أ بخشيمي، أمه‌رأ در ايمتحان نوا آوردن، بلکه أز شيطان أمه‌رأ خلاسأکۊن چۊنکه پادشايي ؤ قؤوت ؤ جلال تا دۊنيا دۊنيايه تي شينه. آمين.» چۊنکه أگر مردۊم ٚ تقصيران-أ اۊشان-أ ببخشيد، شيمئه پئر هم شمأرأ خأيه بخشئن، أمما أگر مردۊم ٚ گۊناهان-أ نبخشيد، شيمئه پئر هم شيمئه تقصيران-أ نخأيه بخشئن. أمما وقتي که رۊزه‌داريد، رياکاران ٚ مأنستن تۊرش‌رۊ نبيد چۊنکه اۊشان خۊشاني صۊرت-أ تۊرشأکۊنيدي تا مردۊم ٚ ورجا خۊشان-أ رۊزه‌دار نيشان بديد. شمأرأ گؤفتاندرم، خۊشاني مؤزد-أ فأگيفتدي. أمما تۊ وقتي که رۊزه‌داري تي سر ؤ صۊرت-أ خؤب بۊشؤر تا ترأ مردۊم ٚ ورجا رۊزه‌دار نيشان ندي، بلکه خۊدا ورجا که در پنهاني ايسأ، و تي پئر ٚ نهان‌بين ترأ آشکارا مؤزد خأيه فأدأن.
«چيزهاى ٚ دۊنيايي ؤ آخرتي»
شيمئره زمين ٚ سر گنج جمعأنۊکۊنيد، جايي که بيد ؤ زنگ اۊن-أ خراباکۊنه ؤ جايي که دۊزدان نقب زنيدي ؤ دۊزدي کۊنيدي. أمما شيمئره در آسمان گنج جمعأکۊنيد، جايي که بيد ؤ زنگ اۊن-أ خرابانۊکۊنيدي ؤ جايي که دۊزدان نقب نزنيدي ؤ دۊزدي نۊکۊنيدي. چۊنکه
«هشتؤمي ولگ»
هرجا که تي گنج نأهأ تي ديل هم هۊيأ خأيه مأنستن. چراغ ٚ بدن چشمه، هروقت که تي چشم باز ببه تي بدن هم رؤشن خأيه بؤستن. أمما أگر تي چشم خرابه، تمام ٚ تي بدن تاريکه. پس أگر نۊري که تي ميان نأهأ خامۊشأبه چي تاريکي ٚ بۊزۊرگيه. هيچکس نتأنه دۊتا آقا-يأ خدمت بکۊنه چۊنکه يا ايتا-يأ بد دأره ؤ اۊيتا-يأ دۊست و يا به ايتا دۊچۊکه ؤ اۊيتا-يأ پست ايشماره. مؤمکن نيه که خۊدا و مال ٚ دۊنيا-يأ خدمت بۊکۊنيد. پس شمأرأ گؤفتاندرم، شيمئه جان ٚ ره نترسيد که چي بخۊريد و نأ شيمئه بدن ٚ ره که چي دۊکۊنيد. مگر جان أز خۊراک ؤ بدن أز پۊشاک بهتر نيه؟ مۊرغان ٚ هوا-يأ فاندريد کي نأ کاريدي و نأ چينيدي و نأ أنباران ٚ دۊرۊن ذخيره کۊنيدي و شيمئه آسماني پئر اۊشان-أ پيلله کۊنه. مگر شۊما أز اۊشان خيلي بهتر نيئيدي؟ أز شۊما کؤيتا تأنه يک متر خۊ قد-أ درازتر بکۊنه؟ ليباس ٚ ره چره فکر کۊنيدي؟ فکر ٚ باغ ٚ سۊسنان-أ بۊکۊنيد که چۊتؤ پيلله بيدي، نأ زحمت کشيدي و نأ بافيدي. أمما شمأرأ گم، سۊليمان هم با آن همه جلال، ايتا أز آشاني مأنستن زنيت نبؤسته. پس أگر خۊدا علف ٚ صحرا-يأ که ايمرۊز نأهأ ؤ فردا آتش ٚ ميان تاودأبئه اۊتؤ دۊکۊنه، أى کم‌ايمانان مگر شمأرأ بهتر نۊکۊنه؟ پس فکر نۊکۊنيد ؤ نگۊييد چي بخۊريم يا چي دۊکۊنيم، چۊنکه بؤت‌پرستان هميشه آجۊر چيزان-أ دۊمبال شيدي.
«نؤهؤمي ولگ»
أمما شيمئه آسماني پئر دأنه که شۊما مؤحتاج ٚ همهٔ آ چيزان ايسيدي، أمما أول پادشايي ٚ خۊدا ؤ اۊني عيدالت-أ بخأييد که أشان همه شيمئره زيادأخأيه بؤستن. پس فردا ره پريشان نبيد چۊنکه فردا خۊ فکر خأيه کۊدن. ايمرۊز ٚ بدي ايمرۊز ٚ ره بسته.
«درس ٚ رفتار»
حؤکم نوا کۊدنيد تا شيمئره حؤکم نکۊنيد، چۊنکه هۊجۊري که حؤکم بکۊنيد شيمئره هم حؤکم خأيه بؤستن و هۊ اۊدار-ه که بکشيد، شيمئره خأييدي کشئن و چۊتؤره که تمش-أ تي برار ٚ چشم ٚ ميان ديني ؤ چۊبي که تي چشم ٚ ميان دره نيديني؟ و چۊتؤر تي برار-ه گي وأهأل تا تمش-أ جه ته چشم بيرۊن بأورم أمما چۊب خۊدت ٚ چشم ٚ ميان دره؟ أى رياکار أول چۊب-أ جه ته چشم بيرۊن بأور، بأزۊن خؤب خأيي دئن تا تمش-أ جه ته برار ٚ چشم بيرۊن بأوري. چيزان ٚ مۊقدس-أ سکان-أ فأنديد و شيمئه مرواريدان-أ خۊکان ٚ ورجا تانوديد، نبادا اۊشان-أ لقددمج بکۊنيد ؤ واگرديد شمه‌رأ هم پاره‌أکۊنيد.
«درس ٚ مخصۊص ٚ دۊعا»
بخأييد که شمه‌رأ خأييدي فأدأن ؤ وامجيد که خأييدي يافتن. بزنيدي که شيمئره
«دهؤمي ولگ»
واکۊده خأيه بؤستن چۊنکه هرکس بخأيه، فأگيره و هرکس وامجه، پيدا کۊنه و هرکس بزنه، اۊن ٚ ره خأيه وابؤستن. و أز شۊما کؤينفر ايسه کي اۊني پسر اۊن ٚ جا ايتا نان بخأيه ؤ اۊن ايتا سنگ اۊن-أ فأده؟ يا أگر مايي بخأيه، اۊن-أ لانتي فأده؟ پس أگر شۊما که بدکاريدي دأنيدي که شيمئه زاکان-أ وأستي خؤرم‌چي فأديد، چقد بيشتر شيمئه پئر که در آسمان ايسأ چيزان ٚ خؤب-أ به اۊشاني که أز اۊن خأييدي خأيه فأدأن. پس هرچه که خأييدي مردۊم به شۊما بکۊنيد، شۊما هم به اۊشان هأتؤ بکۊنيد. چۊنکه تؤرات و کيتاب ٚ پيغمبران هۊتؤيه.
«دۊراه و پيغمبران ٚ دۊرؤغي»
أز در ٚ تنگ بۊدۊرۊن بشيد چۊنکه اۊ دري که آدم-أ به هلاکت رسانه گۊشاده و اۊشاني که جه اۊ در شيدي زياديدي. چۊنکه اۊ در، دري که آدم-أ به زندگاني رسانه، تنگه ؤ اۊشاني که اۊ در-ه پيدا کۊنيدي کميدي. أمما أز پيغمبران ٚ دۊرؤغي دۊري بکۊنيد که ميش ٚ رخت ٚ أمرأ شيمئه ورجا آييدي أمما در باطن گۊرگ ٚ درنده‌ايدي. اۊشان-أ جه اۊشان ٚ مئوه خأييدي شنأختن. مگر أنگۊر-أ أز تمش و أنجير-أ أز ليليکي چينيدي؟ هۊجۊر هم هر دار ٚ خؤب، مئوهٔ خؤب آوره
«يازدهؤمي ولگ»
و هر دار ٚ بد، مئوهٔ بد آوره. هر داري که مئوهٔ خؤب نأوره، اۊن-أ واويندي ؤ آتش ٚ ميان تاوديدي. پس أشان-أ جه اۊشان ٚ مئوه خأييدي شنأختن. نأ هرکه مرأ «خۊدا جان، خۊدا جان» بگه ملکۊت ٚ آسمان ٚ ميان خأيه شؤن، بلکه آنکه مي پئر ٚ ايراده-يأ که در آسمان ايسأ بجا بأوره. خيليان در اۊ رۊز مرأ خأييدي گؤفتن: «أى خۊدا جان، أى خۊدا جان! مگر به ته نام درس ندأييم ؤ به ته نام ديوانه‌أن-أ شفا ندأييم ؤ به ته نام مؤعجزه نکۊديم؟» بأزين اۊشان-أ رؤک خأيم گؤفتن: «هرگز شمأرأ نشنأختم أى بدکاران، أز من دۊرأبيد.»
«باعقل ؤ بي‌عقل»
پس هرکي مي حرفان-أ بشناوه ؤ اۊشان-أ بجا بأوره، اۊن-أ اينفر آدم ٚ باعقل ٚ مأنستن دأنم که خۊ خانه-يأ سنگ ٚ سر بساخته ؤ باران ببارسته ؤ سيل بأمؤ ؤ باد ٚ زياد بدمسته و اۊني خانه-يأ زۊر بأورده أمما اۊني خانه خرابانبؤسته، چۊنکه سنگ ٚ سر بساخته بؤبؤسته‌بۊ. و هرکي مي حرفان-أ بشناوسته ؤ عمل نکۊده، ايتا آدم ٚ بي‌عقل-أ مأنه که خۊ خانه-يأ فرش ٚ سر بساخته ؤ باران ببارسته ؤ سيل بأمؤ ؤ باد بدمسته ؤ اۊني خانه-يأ زۊر بأورده و خانه فگۊردسته ؤ اۊني خرابي خيلي بۊزۊرگ بۊ. وقتي که خۊ حرفان-أ تماماکۊده، مردۊم أز اۊني درسان ماتأبؤستيد چۊنکه اۊشان-أ مثل ٚ قۊدرت‌داران درس دأيي، نأ خۊدشاني مۊلايان ٚ مأنستن.