دَه سال گوذرنه. او زمتأ جی کی حتا بلد نبوم گیلکی گب بزنم. سال ۸۱ بو و تازه بوشؤبوم دانشگا. رشتˇ مئن، پارکˇ شهرˇ ورأ جی شؤدبوم «دانشگا ساختمؤن مرکزی» که می کارتˇ غذا هأگیرم. یکته دانشجو جی که شؤدبو هؤره تا خو فارغ‌التحصیلی کاره انجؤم بدئه بپورسئم «ساختمون مرکزی دانشگاه گیلان کجاست؟» بوته «من هم دارم می‌رم همون‌جا. با من بیا.» مو شؤدبوم می دانشجویی زندگی‌ئه سرأگیرم و او شؤدبو خو دانشجویی زندگی‌ئه سر بأره. مأ بوته «بچه‌ی کجایی؟» بوتم «لاهیجان»؛ بوته «تو کی گیلانˇ شینی چره فارسی گب زنی؟»
بوتم «نودؤنم!»
دئه اونه ندئم. گیله‌وا مئنˇ گیلکی شئرؤنه پیشتر بدئه‌بوم امما تاهیسه هی‌کس مأ نپورسئه‌بو «چره گیلکی گب نزئنی؟»
چند ماهˇ بعد، مون و امیر و ماهان تصمیم بیتیم گیلکی گب بزنیم. دو سال بازون، جواد صادقی و بهنام پوررجب‌زاده همرأ «نیناکی»ئه دانشگا گیلانˇ مئن مؤنتشرأگودیم و دئه کم-کمئی می خؤندن و نیویشتن و فکر و ذکر بوبؤ گیلکی. الؤن دئه وختی فارسی گب زئه‌درم، دوبرابر انرژی مصرف کؤنم. الؤن دئه گیلکی می زوانه. چون می زوان بو. می پئر و مارˇ زوان بو. پس چره گیلکی گب نزئم؟ چون ترسئم. چون بلد نبوم. چون نودؤنسم. چون هی‌کس مأ نوته‌بو آدم خأ خو مأری زوانه باموجه. چون هی‌کس می مأری زوانه مأ ناموته‌بو. چون خیال گودم همه‌ته آدمؤن خأ فارسی گب بزنن. فارسی بنویسن. فارسی بخؤنن.
حتا خارجی فیلمؤنˇ مئن، خارجی آدمؤنم فارسی گب زئن. شرلؤک هؤلمز فارسی گب زی. پوآرو، هَنئی، حتا میرزا و دکتر حشمت و حوسئن کسمایی، او سریالˇ مئن! همه فارسی گب زئن.
بازون بفأمسم خیلی‌ئن ایواشئی گیلکی گب زئنن. حتا گیلکی نيویسنن. امما ایواشئی. خجالتی همرأ. جیرجیریکی. اوجور که هی‌کس نشتؤه.
سال ۸۳ به بعد، دانشگا گیلانˇ مئن گیلکی گب بزئیم و بنویشتیم و بوخؤندیم. نأ ایواشئی. نأ جیرجیرکی. او جور که همه‌کس أمئه خؤندشه بشتؤه.
…
ده سال ببؤ. خیلی چیزؤن عوضأبؤ. دئه اینترنتˇ مئن سایت و وبلاگ و صفحه به گیلکی عجیب نئه. او زمت که «ورگ»ه چاگوده‌بوم (+و+) عجیب بو. زیادأبؤیم. ریکه و لاکو. بال‌به‌بال. می دیل شاده. می جؤن سؤنه.
الؤن کی ده سال تمنأبؤ، خأنم ده سالˇ مئن کی مأ پیش دره، هو کاری‌ئه بکونم کی ده سال پیش او دانشجو بوده. زندگی «امدادی دؤ» ایسه. خأنم هرکی‌ئه بدئم بگؤم «چره گیلکی گب نزئنی؟ چره گیلکی ننویسنی؟» خأنم ای ده سالˇ مئن ای ببون می برنامه: رفئقؤنˇ همرأ، بال‌به‌بال، گیلکی سواده داب بکونیم. گیلکی خؤندن و گیلکی نیویشتنه باموجیم و باموجؤنیم. ای بوبون أمی کار.
——————————————————————————-
تاتایی (تصویر): نیناکی لوگو. نیناکی یکته دانشجویی نشریه بو کی گیلانˇ دانشگا مئن مؤنتشرأبؤی و بازون بوبؤ «زیته».
دیدگاه‌ها
15 پاسخ به “ده سالˇ پسی”
چه قشنگی بؤ.
از ای ایتفاقون خیلی امی زندگی مین دکنه
ولی خوبیش این ایسه که تی موسون
فایده بداره
هی زمت فکر نئودم که ورگ هم قبلا گیلکی گب نزأی. جؤر بنویشتن کلمه به کلمه مزه مزه بئودم و بخؤندم، ئو روزأن ورگˇ حال روزه مو تازه گوزران کئدرم، تازه می فکر و ذکر ببؤ گیلکی، اما حیف که خیلی دیر واخؤ بوبستم، خیلی دیر، و همش اینه سر می دیل سوجه و مره درد أیه که منیم گیلکی گب بزنم و خؤرم بنویسم. مو گیلان مئن پیله نبؤم اینه وسی ده کم کم مأ یادأ شؤبو که گیلکم، نانم کی بوبسته که کم کم بفهمستم گیلکم که می مأری زبان چنده دوست دأنم و…
*
نشریه ورگ هی کاری که نکوده بی گیلکی زبان ره، ایته پیله کار بئوده اونم اینکه گیلکی زبان ره شخصیت قائل بوبسته و ئونه شخصیت فده، کاری که خیلی ئن نکودد حتی اوشانی که ادعای نگرانی گیلکی زبانˇ دارد، مثله اینکه ای روزان اینم یجور ژستˇ روشنفکرانه بوبسته.
مؤ خیلی از سایت ئن و مجله ئنی بدئم (به غیر گیلوا) که رشت مئن چاپ بده، و تمامن از فرهنگ و هویتˇ گیلکی نویسده و خوشنه ره کلی کف و دست زنده که پاسدار گیلکی هویت ایسد!، اما دریغ از استفاده یک کلمه گیلکی یا اینکه أشن گیلکی نویسی ختم بئه به چندنه ضرب المثل و جوک. نانم شاید گیلکی ایپچˇیکم شخصیت نأره! که حتا ایته مقاله یا داستان به گیلکی خوشنه مجله مئن بند.
ببخشید که اینقد بد بنویشتم
علی جؤن، دیر نیه. الؤن دقیقن وقتشه.
تي ديل شاد ببه آبرار …هميشگ،
گيلك تي قدر ايشناسه، تو ايتا سكت ببوستي گيلك ره، او دانه يان كي بنشاستي ، اوشان زپه يانَ كرا دئندري؟ هسا تو تنا ني يي؛ تو شمع منستان واسوختي ، من دانم تو چي بكشه اي، تي انگوشتان فاندر…. گيلك اوشان سر ماچچي زنه، تي ديل گبان َ او انگوشتان مرا بينيويشتي، من كي تو و جكتاجي َ دو تا پيله سكت گيلكان ره دنم، شوما گيلكي باغبان بيد و ايسيد، شيمي داران تي تي يان فاندريد… پس هتو ايدامه بدن، تي سقه داران ديني ده سال ده
راس گی ده سال مئن خیلی چیزان عوضه بو …
نخیم وارده جزئیات ببم که حرف زیاده اما هسه هو فضایی که شمان اونه مئن درس بخندی و مدتی بعد امانم بخندیم ،زمین تا آسمان باهم فرق کنه… به
ا دلیل کی به درازا نکشه تنها به تیراژ نشریاته اوموقعان و هسه، اشاره کنم.
البته ا روزان کی نشریه فلان از نوعه فرهنگی اجتماعی و… دانشگا گیلانه مئن منتشر به، اونه مئن همه چیز تنی پیدابکنی دریغ از ایته جمله در مورد گیلان و اونه فرهنگ و زبان و…
شاید هم بعده ده سال د کسی رمقی نره کی طبقات ساختمان مرکزیه بوجور و بیجر بکونه تا بیشتر از اونه پله آن، از رفتارانه فراقانونی، درمانده ببه … انگار کی بعده ده سال اساسا د هیچی مسئله نیه! همه چیزان حل بوبوسته، از او بابت کی همه چیزان خوشانه اهمیته از دست بدئیدی
……
ورگ تجربه ی مشابهی درم ،اونه واسی تی متن، خورم متن بو مره
تی قلم همچنان محکم و استوار
سلام …. خیلی متن جالبی بو…. نقطه تاریک زیندگیه مو اینه که مننم خوب گیلکی گب بزنم…. من شاعر گیلکم… اما خوب منم حرف بزنم…. خجالت کشنم بازار من فارسی صوئبت بکونم… خیلی زحمت بکشم اما هنده موقع حرف زئن ایشتباه کوئنم یا موندنم….. آرزوی بوزورگه مو اینه که یه روزی بوتوئنم راحت می زبوئنه مادره حرف بزنم…. به عنوان یه گیلانی احساس عجیب کوچیکی به من دست دئنه و امیدوارم بوتوئنم یه روز به می آرزو برسم…..آقا امین متن خیلی خیلی قشنگی بو…. ممنون
یه روز دانشگاه میان یته رفیق گیلانی که الان یا استاد دانشگاه هیسه یا یه پست مهم یته شرکت خصوصی مئن داره، مره یه گوشه دوخوند و بگوت کی: “ده می همرا گیلیکی گب نزئن، می آبرو شون”! سال 1374 بو کی ای گبه مره بزه. او زمان جو اوتو بو. الان خو سر جوراگیریم و ایفتخار همرا خو زوان مرا صحبت کونیم. این شاید یته (ایتا) هدیه ای بو کی دهکده جهانی و اینترنتی هگیتیم (فگیفتیم).
شاد ببی برار
یته (ایتا) هدیه ای بو کی دهکده جهانی و اینترنتی جی هگیتیم (فگیفتیم).
ادم، شیمی وَر جَه خجالت کشَنِه
تی دست درد نکُنه
خسته نبی انشالله
Ti jon saq.
تی پرجم بوجور بمنه گیلکی زوان…
خودا بوکونه تمامی گیلانه جوانانم شیمی منستن فکر بوکونید،راستش منم ئی تحوله تجربه بوگودم،اما ئمان واقعاً در اقلیتبیم…
یعنی شما فکر کونیدی وضعیت گیلکی بیتر(بهتر) بوسته؟
راستی،ئی عکسه کی ئی جور نهه ،معنیم دره؟!
سلام
خیل شیمی متن زیبا بو …
من فکر کونم باید گیلکی رو خیلی بیشتر تبلیغات ببه….
منم شیمی مانسته یم . ایه مدت که کاملا گیلکی حرف زنم.
ا سوال کی ” چره گیلکی گپ نزنی ؟ ” هم از ا جور سوالانی ایسه که تنه خیلیان رو تاثیر بنه…
شمی سایتم خیلی دوست درم و همیشه ایه سر زنم .
الان ببوست یازده سال . ولی بازم خورمه تحول ، بدایی هم تره ، هم باقی گیلانه جغلانه ره . انشاله هر ساله فَرسی.