ورفن ما

نقد چيسه ؤ گيلکي مئن نقد ٚ جا چي شأنه گۊتن کي هم دقيق بۊبۊن هم اشتقاق ساتن ٚ را أمئبه وا بۊمؤنه؟

بٚينيم نقد کؤره أجي بمأ؛ يۊناني مئن نقد-ه گۊتن کریسیس (krisis) کي سۊ ته معنا دأنه:

یکته معني بؤحران (crise) ؤ تشنج ؤ آشۊب ؤ حالتي کي چیزؤن يا کسؤن دکئنن يک جۊر حالت ٚ مئن کي بؤحراني (critique) گۊنيم. اي حالت ٚ مئن اۊ چيز ٚ بي تعادؤلي ؤ اين که اۊن ٚ مئن تضادي دره، مألۊم بنه.

دؤوؤمي معنا أولي همرأ أننی تضاد دأنه. یعني ائکته معنا مئن کريسيس ضد ٚ اختلاط ؤ التقاط ؤ خلط ٚمعنا ايسسه. اي معنای ٚ مئن کريسيس، سيوا گۊدن ؤ تفکيک ٚ سر دلالت کؤنه ؤ وينش (بصيرت) ؤ داوري (قضاوت) ٚ معني اي کلمه أجي بيرين هأنه. هين وأسي قضايي ؤ فلسفي کلمأن ٚ مئن دياکريسيس (diakrisis) یک جۊر وير (أنديشه) ٚ حرکت-ه کي تضادؤن ؤ تؤفيرؤن-ه تشخيص دئنه.
پس کريسيس هم بؤحران ؤ آشۊب ؤ بصيرت معني دئنه هم تصميم گيتن ؤ حؤکم صادر گۊدن. (دقيقا هرچي کي امرۊز ٚ به‌اصطلاح مؤنتقدؤن بد دأنن!)

Read moreنقد ٚ جا گيلکي مئن چي شأنه گۊتن؟

در این نوشته کوشش میکنم توضیح بدم چرا فکر میکنم اون چه که به نام زبان مردم دیلم یا زبان دیلمی ازش نام برده میشه همون زبانیه که امروز گیلکی نام داره. گرچه توضیح این موضوع برای کسی که با زبان گیلکی و گويشهای مختلفش در جلگه و کوهستان و درون و بیرون استان گیلان آشناست خیلی راحتتره و نیاز به این همه بحث روی جزئیات نداره.

چرا گیلکی و دیلمی یک زبانند؟

در صحبت از زبان دیلمی (که در واقع همیشه با عنوان زبان مردم دیلم از آن نام برده شده) نوعی مغالطه رخ داده است. یعنی یک منبع از انقراض زبانی به نام دیلمی حرف زده و مدعی می‌شود که دیگری هم از این زبان نام برده است. (مانند استخری و…) یعنی چون یک نفر در گذشته از «زبان مردم دیلم» نام برده و حالا هم یک نفر مدعی انقراض زبانی به نام دیلمی شده پس همه چیز درست و مرتب است و زبانی به نام دیلمی داشتیم که «متمایز از زبان گیلکی امروز» بوده است. (به این نتیجه‌گیری آخر دقت کنید.)

فراموش نکنیم همین امروز هم هر کسی که بی‌خبر باشد و به گیلان بیاید خواهد گفت زبان مردم شرق گیلان با زبان مردم مرکز و غرب گیلان متفاوت است و در فومن حرف خ زياد و در لاهیجان حرف ن زياد به کار می‌رود. و لابد باید نتیجه بگیریم دو زبان داريم!

Read moreآیا زبان دیلمی، چیزی جدا از زبان گیلکی‌ست؟

مرامنامۀ جنگل:

آسایش عمومی و نجات طبقات زحمتکش ممکن نیست مگر به تحصیل آزادی حقیقی و تساوی افراد انسانی بدون فرق‌ نژاد و مذهب در اصول زندگانی و حاکمیت اکثریت به واسطۀ منتخبین ملت.

پیشرفت این مقاصد را فرقۀ «اجتماعیون» به مواد ذیل تعقیب می‌نماید.

Read moreمرامنامهٔ جنگل

این متن نوشتهٔ سید فرزام حسینی روزنامه‌گار ساکن رشت است که پیشتر در شمارهٔ نهم نشریهٔ قاف (چاپ فومن) چاپ شده و حالا برای بازنشر به وبلاگ ورگ سپرده شده.

یکم) نوشتار پیشِ رو، درباره‌ی رشت است و نوعی از برخورد ناسیونالیستی با آن، شهری که این سال‌ها و ماه‌ها و روزها، بسیار درباره‌اش شنیده‌ایم و خوانده‌ایم، شهری که در رسانه‌های رسمی و غیررسمی، جایی برای خودش پیدا کرده و مطبوعات کاغذی و مجازی، صفحاتی را به اکنون و تاریخش –و بیشتر تاریخش البته- اختصاص می‌دهند، و دیده و ندیده، چیزهایی درباره‌اش، درباره‌‌ی «جذابیت‌های پنهان و آشکارش» می‌گویند و می‌نویسند، آیا چنین توجهی، چنین به اصطلاح رسانه‌ای‌شدنی، خوب نیست؟ آیا فرصتی برای رشت، و به‌طریق اولی، اهالی این شهر نیست؟ بگذارید اندکی از مسئله فاصله بگیریم و سپس، دقیق‌تر به آن بازگردیم، بگذارید پیش از آن‌که به استقبالِ ستایش‌های بی‌کران این سال‌ها و ماه‌ها و روزها برویم، کمی عقب‌تر بایستیم و مسائلی را پیرامونِ رشت با هم مرور کنیم.

Read moreناسیونالیسم در ناسیونالیسم؛ تکه‌هایی پراکنده درباره‌ی گذشته و اکنونِ «رشت» و حواشیِ پیرامونش

دکتر نیما فریدمجتهدی* دکتر سمانه نگاه**

در گردشگری جهانی، مناطق کوهستانی نقش ویژه‌ای دارند، کوه‌ها مکان‌هایی هستند که برخی‌از اولین اشکال گردشگری را ارائه داده‌اند. تاریخچۀ گردشگری نشان می‌دهد که در قرن هجدهم، رشته‌کوه‌های آلپ‌ها از توقفگاه‌های تفریحی اشراف انگلیس بوده‌است. ویژگی‌های مرتبط با کوهستان، دارایی‌هایی می‌باشند که برای توسعه گردشگری کوهستانی ارزشمند هستند. جاذبه‌های گردشگری کوهستانی ازجمله برف (اسکی)، تنوع مردم محلی و شیوه‌های سنتی فرهنگی؛ فراوانی چشمه‌های آب معدنی و آب گرم، بُعد مقدس بسیاری از کوهستان‌ها و قله‌ها، تنوع زیستی و زمین‌شناسی که در تشکیلات زمین‌شناسی منحصر‌به‌فرد، جوامع گیاهی و گونه‌های جانوری شاخص تبلور دارد، و در نهایت آسایش آب‌وهوایی، خلاصه‌ای عوامل موردِ توجه گردشگران هستند. آمار دقیقی از گردشگری کوهستانی در جهان در دست نیست، اما برنامه محیط‌زیست سازمان ملل متحد، 15 الی 20 درصد از گردشگری جهان را به مناطق کوهستانی نسبت می‌دهد که البته این مسئله، در مناطق مختلف جهان بسیار متفاوت است. مثلاً در کشوری مانند سوئیس، سهم این نوع گردشگری نسبتاً تمام این کشور را در برمی‌گیرد. در ایران نیز شرایط جغرافیایی و آب‌وهوایی به‌گونه‌ای بود که شاید بتوان گفت پیش‌از بسیاری از مناطق جهان، استفاده از هوای مطلوب مناطق کوهستان و تفرج در آن امری معمول بوده‌است. گردشگری کوهستانی در ایران به شکل عام، دو گونۀ عمده را در بر می‌گیرد: استفاده از خانه‌های دوم و تفرج.

Read moreگردشگری کوهستان، چالش‌های جاری، آینده‌ای خاکستری

بعدالعنوان؛ هنگامی که قشون فاتح کارگران و دهاقین روسیه، دشمنانشان راشکست داده، مظفرانه به قلب لهستان پیش می روند و نیروی سرمایه داری انگلیس در برابر دستجات متحد ایران و روس عقب می نشینند، بسیار متاسفم که از کار کناره گیری کرده، مطلبی را متذکر می شوم که ملال آور است؛ لیکن از ذکرش خودداری نمی توان نمود؛ چرا که همه در ایران واقع شده اند:

Read moreنامهٔ میرزا کوچک جنگلی به لنین، صدر شورای ملی کمیسرهای ملی