مقاله‌ای خوندنی و جالب دربارهٔ پیشوند ب در افعال گیلکی. این مقاله به تحلیل تعاریف موجود از این پیشوند پرداخته و بعد با تحلیلی تاریخی-زبان‌شناسانه سعی کرده راه جدیدی در شناخت این پیشوند باز کنه.
در مسیر این پژوهش چند نکتهٔ جذاب ديگه هم مطرح شده که اين مقاله رو جذابتر هم کرده. اين مقاله رو از اينجا بگیرین و بخونین.
برچسب: ۱۵۹۳
همه‌ته‌یي ایجؤنا کؤرؤنا وۊرۊجؤنيم!
وبمجي VI
بي پیشاشۊگب شنم اصل ٚ مطلب ٚ سرچۊن اي دفأره حتی اۊ دفأر أجي‌م ويشته لینک ؤ مطلب دأنم معرفي گۊدن ئبه.
– بد نئه اي مطلب-ه بۊخؤنين. ع. پاشایي ائره مازرۊن ٚ گیلکي أجي گب بزئه دأنه ؤ يته گلکي کلمه أجي/ اي مطلب ٚ جير ٚ کامنتؤنم خؤندن دأنه: حکایت گاوزن گاو و چلیک آب.
– اینأم يته خؤرؤم وؤته کي جادي بنويشته وبلاگ ؤ وبلاگ‌نيويسي رۊز ٚ مئن ؤ اگه مي مۊرسؤن وبلاگ‌خؤن ؤ وبلاگ‌دۊستين یا أگه شيمئبه سؤاله کي وبلاگ دئه چيسه بۊخؤنين: برای پیشرفت مجدد، دوباره وبلاگ بنویسید.
– گیلکي کیبؤرد یته وبجیگه (وبسایت) دأنه خۊشئبه کي اؤره تينين اۊن-ه جيرأکشين يا شيمه فندي سؤالؤن-ه واپۊرسين يا گیلکي کیبؤرد-ه پی بگيرين کي کیني برۊز بنه یا تازه نؤسخه اۊن ٚ شي هأنه بيرين.
– بینین ضیا خوش‌سیرت چي بۊده! ضیا کي آمریکای ٚ مئن زبؤنشناسي خؤنده‌دره، زحمت بکشئه پاینده لنگرودي فرهنگ-ه (فرهنگ گیل و دیلم) همه-أ اسکن بۊده جؤرأکشئه خۊش ٚ وبجيگه مئن. ایسه شمه تینین بشین ائره اي پیله خؤرؤم بدردبۊخؤر فرهنگ ٚ مئن بمجين.
– شاید شمرأني بخأین بۊدؤنین شؤرا چیسه؟ البته مي منظۊر «اسلامي شؤرا» نئه کي مردۊم اۊنأجي وازده بمأن ؤ اۊنقدر فساد ؤ زۊر ٚ مئن دمرده کي دئه هرچي شؤرا ؤ مشورت-ه بدنؤمأگۊده. نأ! مي منظۊر شؤرایي کارکیاگري (مدیریت شورایی) ايسسه کي انسان تايسه اۊنأجي بئتر ؤ پيشدکته‌تر روش نياته تا خۊش ٚ مؤشکلات-ه حل بکۊنه. اي مقاله بنيشته انسان ٚ تل ؤ شيرين تجرۊبأن-ه واشکاته تا بينه شؤرا دۊنیای ٚ مئن چۊتؤ پا بيته ؤ هر جا کۊجۊر مؤشکلات ٚ همرأ تشکه بۊخؤرده ؤ چي بۊبؤ که پا نيته. حتما اي خؤرؤم مقاله-أ بۊخؤنين.
– آقا چي خبره تلگرام ٚ مئن! يته کانال بدئم تازگي که فقط گیلکي خبر ٚ شئه. جالب اينه کي چنته لهجه أجي خبر نيويسنن ؤ ايتؤ کي مألۊمه اين ٚ نيويشتنکسؤن چن جای ٚ مؤختلف ٚ شي ايسسن. خؤدتؤن بشين بينين: گیلکي خبران.
– ائکته کانال که اصلا محشره! يته کاناله خالي زأکؤن‌ئبه. گیلکي ادبيات ؤ فرهنگ، اۊنم زأکؤن‌ئبه، گیلک ٚ نتاج ٚ کانال ٚ مئن.
– اي رشته‌تۊییت-ه بۊخؤنين. اۊن ٚ بنويشتکس، زهرا امیرابراهیمی ماجرا-ا بهانه بۊده تا يته مؤهمم ٚ مؤضۊع-ه مطرح بکۊنه. اينکه استبداد چۊتؤ تمؤم ٚ خۊش ٚ مزدؤم-ه آدم‌فۊرۊش ؤ گبخبربر بار أبئنه ؤ آدمؤن‌ئبه شخصي حريم قائل نبنه. تا بۊبۊناي جۊر عاقل ؤ فرزانه معلم بۊبۊن. البته اي جۊر شريف ٚمعلم کم ندأنيم. زندؤن ٚ مئن پۊر پۊر ٚ شريف ؤ دؤنا معلمه کي حق گۊتن ٚوأسي دکتن زندؤن. محمد حبیبی ؤ اسماعیل عبدی ؤ محمود بهشتی لنگرودی مۊرسؤن کي چۊن گۊتن آمۊزش خأ بقايده ؤ رايگان بۊبۊن، الؤن زندؤن ايسأن نأ کلاس ٚ سر. کاش أمرأني اي پيله کسؤن ٚ مۊرسؤن خدمت ؤ آزادي ؤ آمۊزش ٚ رامج ببيم نأ آغۊزدارؤن ٚمۊرسؤن. اینأم جخترأنديم کي آغۊزداري ؤ ادم‌فۊرۊشي، گیلٚمرد ئبه عاره. (;
– اي مطلبم حرف ندأنه! چي گۊنه؟ تؤضیح دأدره کي چره خۊشبختي ؤ رهایي فردي نبنه. خؤدتؤن بۊخؤنين: رهایی فردی ممکن نیست.
– نکۊنه شمرأني شيمه دۊستؤن ٚ همرأ نيشينين سرمايداري ؤ سۊسياليسم ٚ سر اۊجۊر بحث کؤنين گه استقلال ؤ پرسپؤليس ٚ هوادارؤن بحث کؤنن؟! اها؟ خؤ پس بد نئه اي مقاله-أ تؤني کلیف أجي بۊخؤنين.
– حتما دؤنین کي چن سفر پیش رشت ٚ مئن يته برنامه دأشتيم ؤ قرار بۊ «گیلکي أمأنین» (آینده زبان گیلکی) سر گب بزنيم. خؤ! شيمه جا خالي، گب بزيم. اۊ گبؤن ٚ صدا-ا النی تينين اي کانال ٚ مئن بشتؤيين. ضمنا اي برنؤمه أننی گیجیکم (حاشیه) دأشت کي ائره تینین ويشته بۊخؤنين ؤ بۊدؤنين.
– ولگ، يته أدبي جایزه’ کي گیلکي ادبيات‌ئبه انگاره بدئه بۊبؤ ؤ ايمسال اۊن ٚ دۊوؤمي دؤرهٔ. أگه قصه يا شعر نیویسنین، بشین اي جایزه مئن شرکت بکۊنين. ائره تينين ويشته بۊدؤنين. اینستاگرام ٚ مئنم اي آی‌دي همرأ ايسأن: @valggla
– لؤرکا-ا شناسنين؟ اۊ نؤمي ٚ شاعر کي شاملۊ اين ٚخؤجير شعرؤن-ه ترجۊمه بۊده بۊ. خؤ! ايسه دۊس دأنين اين ٚ شعرؤن-ه مازرۊن ٚ گیلکيأجي‌م بشتؤيين؟ محسن عمادی لؤرکا شعر-ه فارسي ؤ گلکي وگردؤنه ؤ مۊزيک أجي اجرا بۊده. مۊ که کئف بۊدم. شمرأني بینین شايد شمرأني کئف بۊدين. ضمنا اگه بۊشؤین اي ويدئؤ صفحه مئن حتما اۊن ٚ جير ٚ تؤضيحاتم بۊخؤنين.
– هندئه تلگرام! اي دفأ يته کانال گیلکي مۊرغؤن ئبه. اي کانال ٚ مئن تينين مۊرغؤن ٚ نؤم-ه گیلکي بامۊجين.
– اي بگۊبشتؤ (کي اینگیلیسي جیرنیویس دأنه) خئلي جالبه. ائره پؤل دیویس تؤضیح دأدره کي چره نشأنه هرگز سرطان ئبه يته دارۊ چأگۊده يا کشف بۊبۊن!
– اينأم آخري لینک که بۊتم چۊن آخريئه مۊزيک بۊبۊن؛ مشتي پلوري‌ئه شناسنين؟ مازرۊن ٚ جغلأن خأ بئتر بشناسن. ايسه اگه شناسنين يا نشناسنين، اي اهنگ-ه بشتؤييم تا ويشته آشنا ببيم.
سخنرانی و گفتگو دربارهٔ «آیندهٔ زبان گیلکی» (شما هم دعوتید)
آتش! آتش! (نگاهي انتقادي به وضعیت شعر گیلکی)
این مقاله که پژوهش و نوشتنش بیش از سه سال طول کشید، اول بار در پنج شمارهٔ مجلهٔ گیلان ٚ اؤجا چاپ شد و حالا با ویرایشي جدید به صورت یکجا در اینجا منتشر میشه. قصد بازگویی حاشیه‌ها و جنجالهای مابعد این مقاله رو ندارم و فقط امیدوارم صداهای فردای این سرزمین، این متن رو با دقتي انتقادی بخونن به این امید که به آجرهایي در دیوار سانسور و استبداد و ابتذال بدل نشیم.
این مقاله رو در شکل پی‌دی‌اف دریافت کنید و بخونید.
پی‌نوشت مهم: متاسفانه چون جمهوری اسلامی، بسیاري خدمات وردپرس رو سانسور کرده، شما برای نوشتن کامنت و نظر لازم دارید که از آنتی‌فیلتر استفاده کنید. حتی با اینکه سرور سایت ورگ در ایرانه!
سرویس وردپرس که ورگ هم با همین سرویس مدیریت میشه، یک نرم افزار مدیریت سایت و وبلاگه و در واقع ابزاریه برای نوشتن و نشر و بخش خدمات رایگانش سالهاست توسط جمهوری اسلامی سانسور میشه، همون طور که هر امکان مستقل و ازادي رو برای نشر حقایق سانسور کرده و میکنند.
وردپرس درواقع یه ابزاره و کساني که دستور به سانسور چنین ابزاري دادن مستقیما با نوشتن و انتشار نظر و آزادی بیان مخالف بودن چون درست مثل ممنوع کردن استفاده از خودکار یا کیبرد یا کاغذه که البته حکومت در مورد کاغذ هم دهه‌هاست همین کلک رو سوار میکنه تا سانسور علیه کتاب رو شدیدتر پیش ببره.
ویشتایي
هأتؤ خيابان ٚ پياده‌رؤ-يأ فأرسئم ايته صدا مي گۊش بامؤ.
– سلام خانم ٚ مؤحترم. اي دئقه مي حرف-أ گۊش بۊکۊنيد. خاهش کۊنم.
دينم ايته سيا چتر مي جۊلؤ سبزأبؤ. هوا نم نم ٚ وارشه. چتر ٚ جير ايته بيس ٚ دؤ يا بيس ٚ چار ساله جوان ظاهر به. گم: مرأ گيد؟
– بعله. اۊ پير ٚزناک-أ دينيد «جعبه» پۊشت؟ گدايه.
– أ هوا ميان کسي اؤيه نئسأ.
(مؤخابرات ٚ آهيني پؤست-أ گه جعبه.) ادامه خواندن “ویشتایي”
فارسیختن: ثبت اسمهای گیلکی، با پیشفرض فارسی
از اونجایی که هربار در توصیف این پدیده، تکرار عبارت دراز «ثبت اسمهای گیلکی با پیشفرض فارسی» سخته، به خودم گفتم بيا و کلمه ای در توصیف این پدیده بساز و دستکم کار خودت و افراد بعد از خودت رو –که ميخوان دربارهٔ اين پديده بنويسن و فکر کنن- کمی راحت کن. توی گیلکی فعل پریختن به معنی صاف کردن و از صافی و فیلتر عبور دادنه که فرهيختن و فرهیخته و فرهنگ در فارسی رو به یاد میاره. مادهٔ حال/آیندهٔ این فعل مثل اغلب مصدرهای منتهی به ختن/تن (دۊختن/دۊتن/ سۊتن/مۊتن/…) با ج یا ز ختم میشه: پریج. یعنی امرش میشه بپریج و نفی‌ش نپریج! ادامه خواندن “فارسیختن: ثبت اسمهای گیلکی، با پیشفرض فارسی”