زمین و مالکیت زمین در گیلان

دیدگاه‌ها

19 پاسخ به “زمین و مالکیت زمین در گیلان”

1. nasi

   ژوئن 3, 2014

   خیلی خوب بود. من که خیلی استفاده کردم.
   نمیشه ویدئو سخنرانی آقای عظیمی رو هم بذاری؟ آخه از اسلاید خیلی خوب توضیح می دادن.
   1. ورگ

      ژوئن 4, 2014

      nasi؛
      متاسفانه دسترسی به ویدئو ندارم. این فایل صوتی رو هم خودم تهیه کردم وگرنه مسئولان اون‌جا به من نمی‌دادند.
2. لیلا

   ژوئن 3, 2014

   وقتی بی‌کارسازی کارگران، تعدیل و سرمایه‌دار، کارآفرین و سانسور، فیلتر و اخراج، پاکسازی بشود، مشتری برای مصرف منابع طبیعی چرا میهمان نباشد؟
3. لیلا

   ژوئن 3, 2014

   پیرزن صاحب کارخانه‌ای در شهرک صنعتی رشت که به سبک دوران ارباب رعیتی هر روز کارگران را مجبور به صف بستن برای بوسیدن پیشانی‌اش می‌کند، تنها به مدد غارت حاکم بر این وضعیت است که از دل رمان‌های مخوف قرن نوزدهمی به میان ما آمده است.
   یاد تیرماسینزه و حاج خانومی (خانوم دکتور) بخیرر .
4. موتا

   ژوئن 3, 2014

   ورگ عزیز مقاله جالبی نوشتی و درد های گیلان رو خیلی خوب بیان کردی …

   من هنوز صحبت های آقای فکوهی رو گوش نکردم ولی تو بخش پرسش و پاسخ شما چند تا سوال دارم !

   آقای ناصر فکوهی در بخشی از صحبتاشون فومنات رو تالش نشین معرفی کردند که این حرفشون کاملا اشتباه هست . فومن از گذشته تا کنون همیشه گیلک نشین بوده و تالش های عزیز اونجا مهاجر هستند و در کل فومنات هم فقط شهر های شمالی مثل ماکلوان چند خانواده تالش زندگی میکنند که اون ها هم زبانشون اکثرا گیلکی هست .

   بخشی دیگه از حرف های آقای فکوهی گفتند محدوده کاس ها(کادوس) از انزلی بود تا باکو که به نظرم اشتباه هست چون اگر کادوس ها فقط در این مناطق بودند پس تمدن مارلیک و گیل و دیلم از چه قومی هستند ؟؟؟

   کاس ها و کاس‌‌پی‌ئان در تمام سرزمین های جنوب کاسپین از دیلمان گرفته تا کوه های تالش پراکنده بودند …
5. مسعود

   ژوئن 4, 2014

   نوشته پر مغزی بود. بعید بدانم اداره منابع طبیعی یا سازمان ثبت بتواند چنین مستدل و قوی بنویسد.به جز چند مورد که مدام در نوشته های شما و دیگر دوستان می بینم با مابقی موافقم. بگذار اینطور شروع کنم: چندی پیش با یکی از دوستان، در یکی از روستاهای مسیر ماسوله (نرسیده به ماسوله) در قهوه خانه بین راهی روستایی برای نوشیدن چای ایستادیم. پس از کمی صحبت پیرمردی فرتوت وارد شد و بعد از گذشت مدتی فهمیدم که روزگاری خان روستا بوده، از نبردهایشان با ترکهای پشت کوهها و بیخوابیهایشان، کشته هایشان و سختی های آن روزها برایم گفت (چون دید علاقمند هستم) و حافظه ای که فقط خیلی دورها را یاری می کرد. یکی از اهالی به صدای بلند او را خان محل نامید. او گفت: امروزه من خان نیستم، خان، تو هستی، که ارزان می فروشی، تو هستی که قدرت داری، تو هستی که زمینی را که با خون حفظ کردیم با پول به هر کس و ناکسی می فروشی.
   امین خان ( با همین اسم صدایت می زنم تا شاید همذات پنداریت گل کند). بهتر بود اسم مقاله ات را می گذاشتی: غارت منابع ملی و تغییر کاربری زمین های شمال کشور .نه زمین و مالکیت. زیرا شما و دیگر دوستان هنوز در مورد مالکیت به ویژه در دوران به اصلاح فئودالیته در گیلان و تفاوت ساختاری حکومت، زمین و فئودالیسم در شمال ایران به ویژه در گیلان با دیگر نواحی اطلاعاتی ندارید، برای اینکار : بسیار سفر می باید، تا پخته شود، خامی. بروید به کرمان، یزد، قزوین و هر آنجایی که روزگاری مردمان شمال ایران، عراق می نامیدند و تفاوت ها را بیینید. آنگاه خنجر خود را در قلب اصیل زادگان یادگار خان خانی فرو کنید. این به اصطلاح شما اصیل زادگان، دیگر یا از دنیا رفته اند و دستشان از دنیا کوتاه و مجالی ندارند تا پاسخ گو باشند، یا از کوی و دیار کوچیده اند و ترجیح می دهکند، در گمنامی باشند، تا اینکه خنجر بر قلب و روح خویش ببینند.
   1. ورگ

      ژوئن 4, 2014

      مسعود جان که البته نقطه‌اش پایین افتاده. گویا خاستگاه طبقاتی‌ات آن‌قدر روی قضاوت و دیدت تاثیر گذاشته که حتا سپید را سیاه ببینی. کل بحث من به رسمیت شناخته نشدن مالکیت در تاریخ این سرزمین توسط حاکم مستبد آسیایی‌ست. همان‌طور که در کارهای آقای عظیمی آمده. در واقع در این نوشته هیچ جا چیز بدی درباره‌ی ارباب‌ها نیامده. گرچه دوران ارباب و رعیتی گذشته و بازگشت به مناسبات آن دوره (دوره‌ای که گویا علاقه‌ی شدیدی به‌ش داری) خود نشانه‌ی ارتجاع است. همان‌طور که پهن (به کسر پ و ه) در بخاری سوزاندن بد نیست و در دوران خودش خیلی هم خوب بود اما اگر امروزه کسی پهن بسوزاند و تبلیغ پهن‌سوزانی کند باید به عقلش شک کرد. بازگشت به مناسبات ارباب‌رعیتی مطلوب شما (هرقدر هم آن زمان به قول شما گل و بلبل بوده باشد) مضحک و ترسناک است.
      فلذا آن پسوند خان ارزانی خودت. چون بود و نبودش همذات‌پنداری‌ای برای من کشاورززاده در بر ندارد. چون دوران خان و خان‌بازی (چه خان خوب‌هاش و چه خان بدهاش) گذشته و باید به ریش کسانی که برای بازگشت به آن دوران سینه چاک می‌کنند (از کنسرت‌برگزارکننده‌هاش بگیر تا فرهنگی‌هاش تا بازاری‌هاش تا تحصیل‌کرده‌هاش) خندید.
      اطلاعاتم درباره‌ی ارباب و رعیتی در ایران (که هیچ ربطی به فئودالیسمی که هرگز در ایران نداشتیم ندارد) اندک است و اندکی کتاب خوانده‌ام اما نه آن‌قدر اندک که نتوانم با آدم‌هایی مثل تو وارد بحث شوم، بی ترس.
      اصیل‌زادگی هم از آن حرف‌هاست که شیشکی دوران را باید بست به سبیلش. مرا به یاد اصیل‌زاده‌های ترش‌رویی می‌اندازد که در هر شهر و روستایی لانه کرده‌اند و دائم از تغییر و تجدد و مهاجران و نوشدن غر می‌زنند. لاهیجانی اصیل. رشتی اصیل. رحیم‌آبادی اصیل. لنگرودی اصیل. فلان‌کلایه‌ای اصیل! الخ.
      سینه‌ی پوسیده و سنت‌پرست و پر از خس-خس ایشان ارزش خنجر مرا ندارد. خنجر من برای نقد ستمی که مردمان واقعی دوران واقعی امروز را زیر فشارش گرفته تیز شده. وگرنه این اصیل‌زاده‌ها را که باد تاریخ برده.
      در سرزمینی که هر ده بیست یا سی سال با آمدن حاکم جدید، مالکیت زمین از این یکی سلب و به نزدیک‌ترین فرد به حاکمیت تفویض می‌شود (نگاه کنید به کتاب شیوه تولید آسیایی ناصر عظیمی که البته گمان نکنم زیاد سفر کرده؛ شما ببخشید!)، باید نتیجه گرفت همه‌ی اصیل‌زاده‌های مذکور جنابعالی غارتگر بودند. البته غارت را حاکم می‌کرد و این‌ها می‌مالیدند تا چیزی نصیبشان شود. فقط این آخری‌ها چون آخری بودند و حافظه‌ی ما هم ضعیف، جور دیگری به نظر می‌رسد. وگرنه اگر بورژوازی در ایران شکل نمی‌گرفت الان معلوم نبود با تغییر قدرت مالکیت دست به دست، به دست کدام دزد اصیل‌زاده‌ی جدیدی می‌رسید که باز «بچاسته‌خایه»ی اصالت خودش را بکوبد توی سر ما!
      عزیز جان، دزدخان‌های هرجایی ایران را که تا سه نسل قبلشان معلوم نیست با فئودال‌های اروپایی که چندصد‌سال مالکیت داشتند و هیچ شاهی جرات سلب این مالکیت را نداشت مقایسه نکن. سُرنا را از دهان گشادش می‌زنی خان‌دوست‌جان. همین‌طور که به سفرهای پزنده‌ات ادامه می‌دهی کمی هم درباره‌ی مفهوم فئودالیسم مطالعه کن تا این عنوان را روی وضعیت ارباب‌ورعیتی شرقی ایران نگذاری. ما همین کال بمانیم بهتر. خیر پیش و بلا دور.
6. محسن

   ژوئن 4, 2014

   البته سوالی که برای من پیش اومده بیشتر مربوط به بیانه آقای عظیمیه که چه رابطه ای بین مفهوم “اندیشه ایران شهری” و “انسان بودن” و در کنار این ها، هویت های انسانیه غیر ایرانی و غیر ایرانشهری قائلند که اون جملات آخر سخنرانیشون رو مطرح می کنن. و بنده هم مایلم بپرسم که “این اندیشه ای که در پرتو اون هویت ایرانی در آن در کوران حوادث تاریخی محفوظ مانده” تا چه حد با پان ایرانیزم و خشونت ها و سرکوب ها و تفرقه افکنی ها و کینه ورزی هایی که در طول تاریخ تا امروز شکل داده ، -در کنار پان های دیگر- متفاوت است. و در حالی که باستان گرایی که با لغو تاریخ مندی “ایران…” به مثابه یک ترم و صورت اجتماعی در ترکیب هایی مثل “اندیشه ایرانشهری” صورت تئوریک پیدا کرده و با تاکید بر باز آفرینی مفروضی بنام هویت ایرانی تحت “ایران بزرگ” یا هر جغرافیای دیگری متجلی شده ،دارای دنباله ها و جهت گیری های کاملن واضح سیاسی و مذهبیست که در جهت نفی و کمرنگ سازیه واقعیت زیسته و برساخته های تاریخی ه انسان هایی “نه ایرانی” معنی پیدا می کند؛ تا چه حد جدا نشدن از این “اندیشه ایران شهری” خود خیانت به انسانیت و آرمانه انسان آزاد محسوب میشود.
   با توجه به این امر که انسانی که در خاور میانه زیست میکنند با برداشتن کلاه استعمار ساخته ی دولت های به اصطلاح مدرن منطقه ای و القائات آنها، به هم پیوستگی زنده و واقعی تری را درک کرده -در در شورش ها و انقلابات و التهابات سیاسی – برای این اندیشه ایرانشهری در تاثیر عینیی خود، بازه گسترده تری از جریانات ارتجاعی بعث عربی و یا پان… متصورند؟ یعنی آیا چیزی بیشتر از با نفرت مثله کردن وجود زنده حیات ها و هویت های هم بسته انسانی خاور میانه را از آن انتظار میکشند؟
   خیانت را باید کدام سمت جستجو کرد، اگر خط فرضیی بین واقعیت رسمی و قدرت مندان و از حیات سلب شدگان بشود رسم کرد .و همینطور خشونت و تفرقه افکنی و کلن چیز هایی که از آن فقط زخم های چرکین بر جای مانده. دقیقن روی تن ما را.

   امیدوارم جملات مفهوم باشند و کلن مطرح کردن این سوالات، اینجا ، بی معنی نباشد. و دوستانی که احساس میکنند بنده دچار سو تفاهم شده ام بنده رو روشن بفرمایند.
7. مربی گیلانی ن.م

   ژوئن 4, 2014

   مو 5 ساله مربی پیش دبستانی ایته روستای کیاشهر ایسم
   غیر ممکن ایسه که یک جلسه اختصاصی اولیای ر ننم ایشونه ر ،که حتما و حتما خو زکون همره گیلکی گپ بزنن
   تاکید کنم امی گیلکی زبان قدر بدارن
   کلاس مین هم می زکون همره ،زنگ گیلکی دارم و کار کنم
   البته می رویکرد هم در راستای تشویق کشاورزی ایسه
   البته علاوه بر می زکون ایشون پیر و مار می هدف ایسه
   شیمی سخنرانی گوش بگودم و سبب ببو این متن بنویسم
8. صدر

   ژوئن 4, 2014

   خسته نبی
   تره خوش نوگذشت! زود بیشه ای
9. مسعود

   ژوئن 5, 2014

   از اینکه به خشم آمدی، بیشتر از اینکه ناراحت شوم، خوشحال شدم. باور کن. یاد رضا شصتچی سریال جاودانه هزاردستان افتادم. من هیچ ادعایی ندارم. دیگر هم اصرار نمی کنم باور کنی، ولی همین خودش یکی از نشانه هاست، که اصرار نمی کنم، کسی، باور کند، کسی قبولم کند، کسی گوش کند، کسی بخواند. می گویم، می خواهی بشنو، می خواهی بخوان، می خواهی نخوان. من شدیدا افتخار می کنم که در بخشی از سرزمین ایران کهن، رشد یافته ام، که جوانانی مثل شما را پرورانده است. در قلمرویی که هزاران سال جلودار یورش بیرحم اقوام مهاجم شد، هزاران سال در پناه کوه های سترگمان، در کنار نیاکانمان، با افتخار برای نام میهن، برای یاد میهن، نام آوری کردیم، درد من این است که سیاه نکنیم، تلخ نکینم کاممان را، حلاوت افتخاراتمان را، اینگونه بیرحمانه بر ریشه ها نکوبیم و نبریم،
   تمام تلاش من برای پاک بودن و پاک شدن است وگرنه من هیچگاه عاشق سینه چاک دوران ارباب رعیتی، فئودالیسم یا هر اسمی که می خواهی رویش بگذاری، نیستم و وجود آنرا همانطور که خود گفته ای، احمقانه ترین سیستم حکومتی در حال حاضر می دانم. بزرگترین پیغامی که اسلام می توانست به ما بدهد و داد همین بوده است: کسی بر کسی برتری ندارد، مگر در تقوی.
   سعی کنیم خوب و بد هر چیز و هر شخصی را تمیز بدهیم. میخواستم بگویم در بیان ریشه ها، دلایل، روابط، علت و معلول ها دقیقتر باشی. نمی خواهم این جا را به محلی برای نوشتن های پی در پی و جواب های پی در پی تبدیل کنم، که جایگاه سایت شما، رفیع تر از این گونه سطحی نگریهاست، هر چند در چند و چون آن بحث دارم. امیدوارم قلمت شیوا باشد و ذهنت روشن و روشنگر تا شاید مرا هم بتوانی از این جهل مرکب برهانی. روج بدهات
10. ناصر عظیمی

    ژوئن 6, 2014

    با سلام
    فکر می کنم در فرصت کوتاهی که در اختیارم بود و بررسی یک دوره ی طولانی از تاریخ و فرهنگ گیلان که در بحث من انجام شد حتما نتوانسته ام برخی از سوء تفاهم را برطرف کنم. به ویژه برای دوست فرهیخته ام آقای «محسن» که ظاهرا از بحث من در باره ی اندیشه ی ایرانشهری دلگیر شده اند. دوست گرانقدر بحث من در باره ی اندیشه ی ایرانشهری روشن است . اگر هر کسی هر برداشت دیگری از آن می کند به من ربطی ندارد . من معتقدم که اگر ایران و سرزمین ایران با موزائک گوناگون خود اگر برجای مانده دلیلش اندیشه ی ایرانشهری است. تصور کنید اشغال ایران توسط یونانیان را در حمله ی اسکندر . اشغال ایران توسط اعراب را در زمان ساسانیان . اشغال ایران توسط مغولان و تیموریان را . اشغال ایران توسط افغان ها را و …. به ویژه اعراب مسلمان ایران را به تصرف خود در آوردند و تقریباٌ همه را مسلمان کردند و یا مسلمان شدند. اما زبان ایرانی برجای ماند. در خاورمیانه ببینید که کدام کشور توانسته زبانش را حفظ کند و ادبیات مولوی، حافظ ، سعدی و مهمتر از همه فرودسی بیافریند و امروز از منظر ادبیات کلاسیک خود شهره جهان باشد. پشت این فرهنگ غنی یک اندیشه است. من اصرار ی ندارم که حتماً درست می گویم. ممکن است اشتباه بکنم.بنابر این این ماندگاری همان طور که در آن بحثم نیز به کوتاهی گفتم در پرتو اندیشه ی ایرانشهری بوده است. این البته به هیچ وجه برای منِ گیلک برتری فارس و فارسیان نیست .موزائیک اقوام ایرانی همیشه در طول تاریخ در کنارهم و بدون خشونتی زیست کرده اند. دست کم من پیش از روی کارآمدن دولت پهلوی اول و ایدئولوژی فارس گرای افراطی آن در متون تاریخی هیچگاه برخورد اقوام گوناگون با یکدیگر را به گونه ای که بعدها به صور ت معضلی برای یکپارچگی ایران درآمد ودرآمده ندیدم. ما می دانیم که در مشروطیت چگونه ترک ها ، گیلک ها و بختیاری ها برای نجات ایران از استبداد در کنارهم برای آزاد کردن تهران از دست استبداد مطلقه با هم متحد و مبارزه کردند.حرف من در آن بحث این است که در چارچوب ایران و ایرانی هر قوم وهر مذهبی که می خواهیم باشیم باید بپذیریم که همه در وهله ی نخست انسان بوده وهستیم وهیچ قومی و ایدئولوژی بر قوم دیگر برتری ندارد . اگر می خواهیم در چارچوب واحد ایران باشیم ابتدا باید بپذیریم که انسان هستیم و از حقوق انسانی برابر برخورداریم نه آن که فریاد زنیم که گیلکیم، ترکیم و یا فارس هستیم. تجربه به خوبی نشان داده است که دامن زدن به اختلافات قومی در چارچوب دفاع از اقوام و مذهب در مرحله ای از دست نخبگان خارج شده و به دست کسانی می افتد که دیگر قابل کنترل نیست ودر آنجاست که ما همیشه شاهد فجایع بزرگ هستیم.
    در پایان می خواهم ایرادی به بحث برخی دوستان داشته باشم. نقد سخنان دیگران باید با حفظ حرمت باشد. نباید تصور کنیم که ما به حقیقت مطلق دست یافته ایم و باید دیگران حرف ما را بپذیرند . این در واقع بزرگترین پاشنه ی آشیل ما ایرانیان است که به سرعت برق و باد زیر میز می زنیم و دیالوگ را قطع می کنیم. اگر در نقد دیگران این اصل را بپذیریم که با متانت و فرهیختگی سخن دیگری را با دلایل و شواهد نقد کنیم و ضمناً حرمت نگهداریم واز توهین و سخن درشت بپرهیزم شاید بتوانیم گام به گام به هم نزدیک شده و اشتراک ها را بیشتر کنیم. متاسفانه فرهنگ سیاسی ما این گونه ادبیات را در جامعه توسعه و ترویج داده است….
    1. ورگ

       ژوئن 6, 2014

       آقای ناصر عظیمی عزیز؛
       ممنونم از نظر و توضیح‌تان. من هم مثل شما فکر می‌کنم که تا پیش از پهلوی اول و تعریف ملیت ایرانی بر اساس پارامترهایی چون دین باستانی زرتشتی و دین رسمی اسلام شیعه و نژاد آریایی و زبان فارسی، به هیچ وجه برخورد میان اقوام وجود نداشت. «ممالک محروسه‌ی ایران» یکپارچگی خودش را داشت و اندیشه‌ی ایرانشهری باعث می‌شد که در اردوگاه میرزا همان‌قدر نشریه به زبان گیلکی منتشر شودکه مراسم شاهنامه‌خوانی هم برگزار می‌شود.
       گرچه در شکل‌گیری هویت مدرن ملی ایرانی پس از پهلوی اول اجحاف‌ها و حذف‌های بسیار صورت گرفته اما این نباید منجر به رد همزیستی این اقوام طی قرون بشود.
       اوضاع منطقه در این روزها بحرانی‌ست و خاورمیانه همچون انبار باروتی‌ست که به گوشه‌اش ازش آتش افتاده. بزرگ ماندن ایران و حفظ قدرت منطقه‌ای‌اش برای حیات مردم این سامان و حتا کشورهای دیگر منطقه اهمیت حیاتی دارد. و ایران تنها کشوری در این منطقه است که این امکان را دارد. چون همزیستی اقوام در این سرزمین سنت دیرینه دارد و اگر با مفهوم شهروندی مدرن (به دور از دین و نژاد و زبان) گره بخورد همه‌ی ما را حفظ خواهد کرد.
11. damoon

    ژوئن 6, 2014

    http://v6rg.com/?p=1483

    http://v6rg.com/?p=1500

    http://v6rg.com/?p=1520
    ….

    قضاوت با دوستان
12. محسن

    ژوئن 8, 2014

    برای جناب دکتر عظیمی
    بنده در هیچ حوزه ای متاسفانه تخصص ندارم و بلطبع در این حوزه هم ایضن، و این که با این حال قابل دانستید و پاسخ دادید، از شما ممنونم. اما باید عرض کنم که تخصص نداشتن بنده مانع از سوالات بیشتر نشده و ازین که به این صورت وقتتان را –احیانن اگر متنم را بخوانید- میگیرم عذر می خواهم و همینطور بابت تاخیر. سعی خودم را کردم که متنم دست کم به لحاظ نگارشی مفهوم و تا جای ممکن کوتاه باشد و البته مربوط.اگر جایی کلام نامربوطی به نظرتان رسید فرض را بر خامی و هیجان زدگی بنده بگذارید.
    امیدوارم باور بفرمایید که قصد من از سوالات (نه قبلی ها و نه این سوالات) تحمیل اتخاذ موضع نسبت به مسائل مطروحه نیست.در واقع متن پایین نمی خواهد اندیشه و عقیده شما را تفتیش کرده و بعد به چالش بکشد، صرفن تلاش میکند بگوید که آن سخنرانی بدون آن ضمیمه پایانی ، انسانی تر بود.
    فکر میکنم لازم باشد عرض کنم که “انپاکستان” به قاعده انیران ساخته شده و بکار رفته.و همچنین که با اینکه تصور میکنم که در چارچوب قانون متنم را تنظیم کرده ام، لازم به ذکر میدانم که چیزی هم خلاف باورم –دست کم تا لحظه نگارش- ننوشته ام.

    جدا ازین که تا چه حد می توان زبان فارسی امروز را تداوم زبان پهلوی پیش از اعراب دانست و با گذر از این سوال که آیا منظورتان از زبان ایرانی چیزی جز همان فارسی ست ؛ باید عرض کنم که:

    از آنجا که به نظر بنده ؛ اگر ایران -و سرزمین ایران با موزایئک های گوناگون خود در دوره های تاریخی- وجود داشته، دلیلش توازن قوای منطقه ای بوده و نه نقش آفرینی انسان ها حول مفهومی به نام ایران. مسلمن آن جغرافیا ها و ساختار های سیاسیی که توسط “یونانیان” و “اعراب” و “مغول ها” و “تیموریان” و “افغان ها” به اشغال در آمد یک چیز نبود. و آن عاملی که مارا مجاز میکند لفظ اشغال را برای برهه هایی ازین تاریخ استفاده کنیم، تنها تعارض و تحمیل یک فرم سیاسی/زیسته انسانی بر انسان های بیگانه با آن است؛ اگر قرار باشد به خاور میانه نگاه کنیم باید اول به انسان ها نگاه کنیم و اگر چیزی اصالتی برای موضوعیت یافتن در تاریخ و امروز و بحث ما را داشته باشد به نظر من آنچیز نه دولت ها هستند و نه مرز هایشان.اینکه مغولان چند حکومت را در جغرافیای فلات ایران سرنگون کردند نمی توان ادعا کرد که آن را اشغال کرده اند مگر اینکه از زاویه تعارض ساخت سیاسی و روند تحمیلی آن به زیست مردم این مسئله را مطرح کنیم.
    از جهت دیگر تصور نمیکنم شما منظورتان از گفتن “دیگران” “ایران” را اشغال کردند و… در نهایت زبان ایرانی برجای ماند؛ نادیده گرفتن واقعیات زبان فارسی در تمامی ساحات آن باشد که سرشار است از ردپای تمامی آن دیگرانی که امروز –در زبان معمول روزمره- “دیگری بودنشان” به هیچ وجه به چشم نمی آید. و فکر میکنم اگر ساختاری هنوز هست که به عنوان زبان فارسی مورد اشاره قرار میگیرد هم محصول زیست طبیعی آن در زیستگاه طبیعیش ( مناطق فارس نشین) است و هم پشتوانه قدرت سیاسی را همراه داشته. و مسلمن هیچ ملتی (و نه کشوری) نتوانسته مولوی و حافظ و … بیافریند همانطور که جز اعراب هیچ ملتی نتوانسته محمود درویش بیافریند و مطلقن قائل به قیاس بین شکسپیر و مولوی و حافظ و سعدی و… نیستم. به نظر من اینها آفریده های ملت ها هستند در موقعیت مشخص تاریخی. موقعیت های مشخص تاریخیی که توانایی برسازی یک “ما ” را در عرصه واقعیت اجتماعی داشته.
    به نظر من آنچه پشت هر فرهنگ غنیی وجود دارد، نه یک اندیشه پیوسته؛ که یک تاریخ انسان زیسته هست؛ زیسته های بسیاری که در چارچوب و همگام با اسکلت جامعه شکل میگیرد و دچار تطور میشود و در مصنوعات فرهنگی بیانی از خود را به نمایش میگذارد. من ماندگاریی نمیبینم وتنها چیز ماندگار قابل ذکر برای من همان تغییرات است. فکر میکنم آنچیزیکه که مارا دچاراین وهم “ماندگاری” میکند، مُسله کردن این زیسته تاریخی انسان هاست .مثلن تصور کنید دولت پاکستان، یا جریانات متوهم دیگری به پشتوانه کشفیات تمدن سند حیات تاریخیی را با نام “پاکستان شهری” معرفی کنند! تا خود را با ماسکی تاریخی بپوشاند و از آن صورتی باز مانده برای خود بسازد. یک بازمانده نامیرایی که از مهلکه تاریخ -که در آن همه مرده اند- این یکی بازمانده و از اولش هم پاکستان بوده و زبان سندی همان زبان باکره جاویدیست که چون در امروز سخنور دارد پس لابد تا امروز سخنور داشته و ما در محاصره دیگرانه “انپاکستان شهری اندیش” هستیم و بلطبع حکم دهد که بلوچ ها پاکستانی های صحرایی و پشتون ها پاکستانی های کوهی هستند که اقلیتی از آن ها فریب “انپاکستان شهری اندیشان” را خورده اند…
    من در فارسی چیزی نمی بینم که از آن بتوانم زبان های دیگر را در دسته “باقی” قرار دهم.
    واقعیت این است که به نظر من هم، مسئله ملت ها -به مثابه حیات یابی سیاسی قومیت ها،- موضوعیتش را پس از مدرنیزاسوین پیدا کرده و به نظر من اتصال ریشه های تاریخیی طولانی تر به این مسئله، دست کم خلط مبحث است.به نظر من اگر قصدتان لغو موضوعیت کردن از حیات خواهی ملت ها باشد؛ این امر نه صرفن با لغو شونیزم و یا برتری خواهی های اقوام ، که با حذف زمینه واقعیت از اندیشه انسانیست که ممکن می شود؛ چرا که به نظر بنده تلاش قوم ها برای ملت شدن ، تلاشی نه صرفن برای پس زدن برتری و یا تحقیر که تلاشی برای صورت یابی سیاسیست و این یافتن بیان سیاسی برای یک زیست، در واقع جزء ناگزیری از تداوم حیات تاریخی آن محسوب میشود. این تلاش به پشتوانه یک زیست مشترک تاریخی جمعیست که گستره جغرافیایی مسئله شدن گفتمان ملتی را مشخص میکند و نه الزامن به پشتوانه مرزهای سیاسی. این گستره در خاور میانه به هیچ مرز رسمیی استعمار ساخته ای محدودنیست . و چیزی که باعث میشود من خودم را –بدون اجازه شما- کنار شما و دوستان دیگر، در یک “ما” بدانم همین دشمنی با سلطه و برتری خواهی های قومی و اندیشه ای ست. برای من جدا ازینکه شما از اندیشه ایرانشهری چه تعبیری دارید این مساله مطرح است که این اندیشه با کدام دست و پا، روی چه زمینی راه میرود، و اینکه آیا آن پاها همین پاهای چکمه پوش و دست های پر پول آشنا، و آن زمین همین سر های ما نیست؟ واقعیت این است که اندیشه ایرانشهری همزمان در جایی بیرون از اندیشه شما در حال زیست است. اینجا هم تجربه نشان داده است که فجایع و خونریزی ها، همان لحظه متقابل شدن آن روندی بوده که مستمرن و در قالب اندیشه های یکدست ساز و تمامیت خواه -و تحت کنترل نخبه گان- بر حیات انسان ها به صورت یک سویه جریان داشته. بنده فکر نمیکنم با نشستن بین دو صندلی انسانیت و لغو صورت کردن از زیست های انسانی، بشود هر دو را داشت. من فکر میکنم که آنچیزی که به فاجعه دامن میزند همان چیزیست که با مشروعیت بخشی نخبه گان به اندیشه های سرکوب گر، زمین زیر پای این چیز را گسترده تر میکند و با ندیدن واقعیت و تاریخ هنوز زنده این منطقه، تنها گسترش دامنه و تداوم فاجعه را ممکن میکنند.این جاست که جسارتن دلخوری بنده را از فرمایشات آخر سخنرانیتان سبب میشود . فاجعه ای که از آن صحبت میکنم را در منطقه با تصویر خشونت متقابل شده در فلسطین می توان ملموس تر کرد. و اگر اجازه دهید مایلم البته بگویم که زنده باد آرمان فلسطین.
    همانطور که در مشروطه گیلک ها و بختیاری ها و … برای آزادی سیاسی مبارزه کردند -ونه البته برای آزادی تهران- در طول تاریخ تا امروز این درس برای ملت های منطقه مانده که آزادی سیاسی در منطقه نه با وسترنیزاسیون و نه محدود در مرز های استعمار ساخته ممکن نیست. من هم باور دارم که هر قوم وهر مذهبی که می خواهیم باشیم باید بپذیریم که همه در وهله ی نخست انسان بوده وهستیم وهیچ قومی و ایدئولوژی بر قوم دیگر برتری ندارد و این برای من به این معنی ست که علیه هرگونه یکدست سازی فرهنگی، گیلک و فارس و تورک و کورد و… بودن خود را محترم و واقعی بدانم. و به باور من تحقق آزادی و توسعه زیست انسانی در خاورمیانه نه از کجراهه های “اندیشه ایرانشهری” ، “بعثیزم” و “پان…” که از وحدت آزادانه و خودخواسته تمامی ملل خاورمیانه ممکن است و در واقع پیش شرط مدرنیزاسیون – البته نه به معنای وسترنیزاسیون- برای من، حیات سیاسی اقوام ذاتن متفاوت و برابر است.
13. ناصر عظیمی

    ژوئن 8, 2014

    سلام مجدد
    حالا می توانم شما را دست عزیزم آقای محسن بنامم و افتخار کنم که با آدم فرهیخته ای روبرو هستم که آداب نقد و دیالوگ را فراتر از فرهنگ دیالوگ ما ایرانیان به خوبی بلد است و قصدش از بحث نه تحقیر دیگران و برکشیدن خود و خودنمایی، که پیش بردن بحث به گامی جلوتر است و نه هیچ چیز دیگر.شما نظرتان را در مورد نگرانیتان از طرح «اندیشه ی ایرانشهری» و راه بردن آن به سرکوب و اقتدارگرایی در این جملات به خوبی نشان داده اید:« من فکر میکنم که آنچیزی که به فاجعه دامن میزند همان چیزیست که با مشروعیت بخشی نخبه گان به اندیشه های سرکوب گر، زمین زیر پای این چیز را گسترده تر میکند و با ندیدن واقعیت و تاریخ هنوز زنده این منطقه، تنها گسترش دامنه و تداوم فاجعه را ممکن میکنند.این جاست که جسارتن دلخوری بنده را از فرمایشات آخر سخنرانیتان سبب میشود . فاجعه ای که از آن صحبت میکنم را در منطقه با تصویر خشونت متقابل شده در فلسطین می توان ملموس تر کرد. و اگر اجازه دهید مایلم البته بگویم که زنده باد آرمان فلسطین.». تصور می کنم نگرانی شما به جاست . یعنی همان چیزی که مرا نیز نگران کرده است و جملات پایانی سخنرانی من نیز در همین رابطه به تاکید و تکرار بیان شده است. شاید اگر کلمه ی خیانت را در آن جملات نمی آوردم بر صواب تر بود. اما منظورم همان است که در یادداشت پیشین نوشتم و اکنون چیز زیادی نمی توانم اضافه کنم. الا این که اندیشه ی ایرانشهری به باور من وجود خارجی داشته و دارد و این اندیشه پس از اسلامی شدن ایران نیز از عصر ساسانی به عصر اسلامی با زبان ایرانی و خطی که ایرانیزه شده بود انتقال یافت. مایلم به شما که بی تردید اندیشمندی بزرگ هستید توصیه کنم که کتاب آقای محمد محمدی ملایری را تحت عنوان« تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی» که در شش جلد تدوین شده و در سال 1382 جایزه کتاب سال را در جمهوری اسلامی دریافت کرده بخوانید. نویسنده با حوصله ای مثال زدنی نشان داده است که چگونه فرهنگ و اندیشه ی ایرانشهری در «دل ایرانشهر» یعنی بین النهرین پس از اسلام جای خود را باز کرده و به اندیشه ی محوری تبدیل شده است و سپس در تار و پود فرهنگ اسلامی تنیده است. بیهوده نیست که فرودسی در 1000سال پیش به تحقیق یرواند آبراهامیان« در شاهنامه بیش از هزار بار نام ایران را ذکر کرده است». ذکر چنین گسترده از واژه ی ایران نشانه ای است ازمفهوم ایرانی و ایرانشهری در اذهان مخاطبانش که از تلخی روزگار دم فروسته بودند.
    من به درستی نگرانی شما را درک می کنم که این گونه اندیشه ها ممکن است راه به سرکوب به قول شما«پان» گرایی شونیستی هدایت شود. اما نگرانی من اندکی واقعی تر است. سخن من این است که در چارچوب ایران فقط بر اساس انسان بودن به دنبال حقوق برابر خود باشیم و نه از راه قوم گرایی. دوست گرانقدر من ، ما در شرایط شکننده و خطرناکی هستیم. شما بهتر از من می دانید که هر کجا در اطراف ما براساس قومیت و مذهب به دنبال حقوق محلی بوده اند چه چیز به دست آورده اند. همین عراق را ببنید . باید مسئولانه تر به حوادثی که به دنبال تفکر قومیت گرایی و محلی گرایی افراطی حاصل می شود بیاندیشیم. سوء تفاهم نشود . جسارتی نشده باشد که شما به دنبال چنین اندیشه ای هستید. خیر به هیچوجه. اندیشه ی شما و تفکری که در نوشته اتان ارائه داده اید از فرهیختگی و مسئولانه اندیشیدن شما خبر می دهد . اما همه ی ما می توانیم اشتباه کنیم.من جغرافیدانم و می دانم که تنیدگی قومی و مذهبی در گسل های فرهنگی چقدر پیچیده است. یک نمونه را در گیلان در سخنرانی ونقشه هایی که ارائه کردم به خوبی نشان دادم. به عنوان مثال تنیدگی و درهم رفتگی جغرافیای ترک زبان ها را در درون سرزمین کردزبان ها، تالش زبان ها، گیلک زبان ها و فارس زبان ها مشاهده بکنید . از هر طرف توافق نظر واحدی در خط و خطوط این مرزها بین طرفین وجود ندارد . در مورد همه ی اقوام و مذاهب دیگر نیز همین درهم تنیدگی و اختلاف بر قلمرو و سر سرزمین که می تواند بروز نماید و از رهگذر این چنین منازعاتی است که کنترل از دست افراد فرهیخته ای که با صدق و صفا سخن می گویند خارج شود و فاجعه رخ می دهد. بنابراین نگرانی من نیز تقریباً به گونه ای دیگر همان نگرانی شماست. اما از جنس دیگر .
    در مورد این که فرموده اید« زبان فارسی امروز تداوم زبان پهلوی پیش از اعراب نیست». همه ی مطالعات در مورد زبان فارسی این است که زبان فارسی با گویش های مختلف در سرزمین ایرانشهری برخاسته از زبان فارسی میانه یا همان زبان پهلوی بوده است. برای دانستن نظر من در این مورد شما را ارجاع می دهم به مقاله ی من تحت عنوان « هبوط قدرت از کوستان های دیلم به جلگه ی گیل» که در فضای اینتر نتی به آسانی قابل دسترس است. اگر «پرونده ناصر عظیمی» را جستجو کنید در آن می توانید ملاحظه بفرمایید. برقرار باشید و همیشه فرهیخته بمانید!
    در پایان من همیشه می گویم که «ممکن است من اشتباه کرده باشم».
14. محسن

    ژوئن 9, 2014

    جناب دکتر عظیمی عزیز
    در ابتدا باید عرض کنم که با توجه پایان متن قبلی تان نمی دانستم که حق دارم –در چارچوب دیالوگ شکل گرفته-چیزی به گفته های شما و خودم اضافه کنم و نظرم را راجع به بعضی مسائل عرض کنم یا نه، اما بالاخره تصمیم گرفتم جسارت کنم و قبل از مطالعه کتاب شش جلدی معرفی شده توسط شما چند نکته را عرض کنم و فکر میکنم به عنوان ضمیمه بد نیست بگویم که ، “دریافت جایزه کتاب سال … در جمهوری اسلامی” برای بنده قطعن، انگیزه ای برای تهیه و خواندن این کتاب –و هیچ کتاب دیگری- ایجاد نمیکند و تنها انگیزه بنده از مطالعه احتمالی این کتاب در آینده، صرفن پیشنهاد شما بودنش و توانایی احتمالی آن کتاب در روشن گری – پیرامون موارد مسئله شده برای من- خواهد بود.مسلم فرض میکنم که میدانید قصد کوچک ترین جسارتی را هم به نویسنده کتاب مذکور نداشتم.

    و اما آنچیز هایی که احساس میکردم باید خدمتتان عرض کنم را اینطور شروع میکنم
    در باره آنچیزی که برای شما نوشتار ایرانیزه شده عربیست،باید بگویم که برای بنده به “عربیزه شدن نوشتار زبان فارسی” نزدیک تر مینماید ، با توجه به نارسایی این خط نسبت به خط پهلوی در آوا نگاری این زبان . و آنچیزی که بنده از لغو موضوعیت “تداوم” پهلوی بودن فارسی منظور داشتم این بوده که به نوعی عرض کنم فارسی همان پهلوی نیست و این زبان هم مانند تمامی زبان های دیگر در طول تاریخ با زبان های دیگر آمیخته و فارسی امروز همانقدر که عربیست یا ترکیست، پهلوی هم هست. و البته به لحاظ زبان شناختی ، فارسی تنها بازمانده پهلوی نیست که بشود ازین جنبه مشروعیتی خاص برایش لحاظ شود ؛ چه در نمایندگی آن گستره جغرافیایی که حوزه ایرانشهری مینامیدش و چه به لحاظ ولایت عهدیش بر پهلوی. {از آنجا که کوردی و بلوچی و گیلکی و تالشی و چند زبان دیگر در شاخه غربی شمالی خانواده زبان های ایرانی دسته بندی می شوند و زبان پارسی میانه و فارسی و لوری و بختیاری وکومزاری وتاتی و چند زبان دیگر در شاخه غربی جنوبی} فارسی را زبان ایران دانستن همچنان مسئله دارد جدا از باکره بودن و یا نبودنش و با استناد به مقدمات متن “علویان زیدی در گیلان” و استناد به ترجمه گلکی قرآن –ونه فارسی- در قرن هفتم و موارد مکتوب دیگر به همین زبان گلکی ، فکر میکنم نمی توان شمال کوهستان البرز را فارس نشین فرض کرد و یا زبان فارسی را برایشان زبان تاریخی و غیر بیگانه دانست.که طبق برداشت بنده از متن شما، با شما همنظرم.

    من هم فکر میکنم که ” بیهوده نیست که فرودسی در ۱۰۰۰سال پیش به تحقیق یرواند آبراهامیان« در شاهنامه بیش از هزار بار نام ایران را ذکر کرده است»” اما فکر میکنم بیهوده باشد که آن ایران را روی زمین جستجو کنیم. فکر میکنم منظور نظر فردوسی از ایران در شاهنامه ،- با در نظر گرفتن ایرج و کیهانی که شاهنامه آن را می آفریند – جغرافیایی است که نه در منظومه شمسی که در جهانی اسطوره ای ، و در تقابل تورج و سلم و ایرج خود را معین میکند. البته لازم به تاکید است که ایران فردوسی به پشتوانه ایرج است که ایران است نه به پشتوانه روح پیوسته زیسته ی “اندیشه ایران شهری”.
    گر چه ممکن است مبتذل بنماید اما اجازه دهید برای تاراندن هاله قدسی دور شاهنامه اینطور عرضم را کامل کنم که، ایران فردوسی را با کمی اغماض میشود به “نارنیا” تقلیل داد! و در این نارنیای شونیست های فارس البته کم نیست مواردی که سرکوب انیرانیان –غیر فارس ها- را غرور آفرین معرفی می کند.بنده شاهنامه شناس نیستم اما به نظر من چیزی که شاهنامه را شاهنامه میکند ، وجود روح زخمی از اشغال گری هاست که سرکوب شدگی و حقارت خود را می خواهد با یادآوری دوران اقتدار و سرکوب گری خود در گذشته التیام دهد. قصد ندارم بگویم بهتر بود شاهنامه چه باشد، فقط قصد دارم بگویم پیام محوریت یابی شاهنامه، در امروز، برای “موزاییک های” نافرمان چیست. اجازه بدهید امثال من به جای تکیه به این نارنیا و تلاش برای سر بریدن به جای سربریده شدن، فریفتن به جای فریب خوردن و… و زیستن در تاریخی موهوم که فقط واقعیت ملموس را قلب میکند ، و جهان را حول و یا برای قدرت مستقر تعریف مینماید، خود را در ادبیاتی شورشی تر و انسانی پیدا کند و روی همین زمینی که میتوان در آن کشت کرد و ثمره ملموس آن را درو کرد زندگی کند.در ادبیاتی که با امثال محمود درویش درد اشغال گری را با شور برای آزادی و برابری مرهم بگذارد و خشم از سرکوبش را –جهت مند- علیه تمامیت اشغال گری و سلطه طلبی روایت کند.و اجازه دهید که امثال من، شما را نه با سنگ سنجش خیانت به هر “اندیشه شونیستی” ، که با محوریت انسانیت و برابری و آزادی، برای تمام بشریت؛ ببیند و بفهمد و در کنار خود احساس کند.
    می خواهم جسارتن یک مسئله را به صراحت خدمتتان عرض کنم.نگرانی من این نیست که “این راه به سرکوب منجر بشود” بنده عرض میکنم که این –محوریت اندیشه ایرانشهری- به سرکوب “منجر شده” و از حالت امکان مدت زیادیست که خارج شده. آنچه که هنوز در عرصه امکان باقی مانده، مسئله گسترش دامنه و تعمیق مشروعیت این سرکوب موجود است. و در “تداوم فاجعه” ی پیشتر معروض به خدمتتان، اندیشه ایرانشهری به مثابه صورت جدید همان دست و پاهای نوشته قبل، در جبهه سرکوب گر- تحت کنترل نخبه گان- علیه تمامی انسان های غیر ایرانی، با مشخص و بازتعریف کردن دیو ها برای رستم های ایران پرست، مشغول به خدمت است.
    جناب دکتر عظیمی ، نمیدانم پیرامون مسئله عراق، آیا در نگاه شما هم به تاریخ عراق، انفال در نیمه ی همیشه تاریک ماه مانده یا نه؟ و اینکه شما این جنون مقدس بعثت دوباره خلق عرب که تحت روایت عرب شهری از تاریخ و امروز، از درون هاله ای نورانی دست به کشتار منظم و سازمان یافته هویت های غیر مبعوث –منطبق با روایت عربشهری- ، با اسلحه، کتاب و سرمایه میزد واین امر تحت کنترل نخبه گانی وفا دار و غیر خائنی به پیش میرفت ، که از ترس خیانت به این ماشین مقدس کشتار، –که شاید فقط آنها را میتوانست در آرامش حفظ کند- واقعیت حاکم بر خیابان ها و شهر ها و روستاهای واقعی را با لحاف کلفت “قادسیه ها” میپوشاندند؛ و وطن پرستان را کنار سپاه سعد ابی وقاص به جنگ عجم ها میفرستاد؛ را کجای وضع امروز عراق میگذارید؟ آیا شما هم با بنده هم نظر نیستید که امروز عراق نتیجه نا متقارن بودن هویت سیاسی دولت با جغرافیای سیاسی مورد ادعای آن است؟ (که این مسئله جدا ازین مطلب است که، “عراق” برای اکراد و اعراب و تورکمن ها و…- که هیچ مرزی برایشان جز با چکمه های فاشیست های بعثی، محلی از اعراب نداشت- چه معنایی داشته!) درواقع آیا عراق امروز چیزی جز نتیجه محتوم حکومتی یکدست سازو سرکوب گر در مرز هایی استعمار ساخته است؟
    .

    بنده هم فکر میکنم که باید فقط بر اساس انسان بودن به دنبال حقوق برابر خود باشیم در اینجا هم بنده مانند موارد بسیار دیگری با شما هم نظرم اما این را هم –به عنوان نظر غیر شخصی از طرف خودم- اضافه میکنم که آن چیزی که به عنوان عرب، گیلک، کورد، تورک، بلوچ و… دستمایه قدرت های شونیست قرار میگیرد، یک واقعیت زنده است که به واسطه ضعف جریان انقلابی در درک و فهم مسئله گی آن ، توسط جریان های دست راستی مصادره و تحریف می شود.نطفه فاجعه با ندیده گرفتن واقعیت بسته میشود و با رها کردن لزوم تغییر آن –و یا با اصرار به حفظ آن- فاجعه، “فاجعه” میشود.و چیزی که باید از آن دوری کرد ، شونیزم و تجلیات متفاوت آن است نه هویت های انسانی مان.

    در پایان –به تاسی از شما- میگویم که کاملن ممکن است که اشتباه کنم و بر خطا باشم و دچار سو تفاهم عمیقی شده باشم ، اما می ترسم که اینطور نباشد.

    نا گفته نماند که مایه افتخار بنده است که به عنوان جواب به یک دوست، به سوالاتم جواب دادید.امیدوارم بیش ازین وقت شما را نگیرم.
    ممنون از توجه تان.
15. صدر

    ژوئن 14, 2014

    دکتر عظیمی میگه: آقای ایکس که همه ازش بعنوان کار آفرین یاد می کنن با اون وضعیت توی گیلان برج سازی می کنه و تو می گی یه پیرزن از کارگراش میخواد پیشونیش را ماچ کنن یا قضیه اون پیمانکاری که توی گلسار …
    خب به چه نتایجی می رسیم:
    که توی گیلان رسانه به هر دلیل بیرونی یا درونی قدرت نداره
    یا اینکه گیلان نخبه و صاحب نظر درست و درمون نداره که جامعه گیلک رو آگاه کنه که یه فشاری به این آدما بیاره
    به قول خودت این دست کارا مال دوره ارباب رعیتی هست!
    من کاری به اربابها ندارم که همیشه و همه جا آدمایی هستن که میخوان ارباب باشن من صحبتم در مورد سطح شعور و درخواست های رعیت امروزیه.
    یه جای کار بدجور می لنگه که با وجود این همه وسیله ارتباط جمعی بعضیا به راحتی و آشکارا خوشکامی می کنن!
    جای بسی افسوسه که جامعه ای توان گرفتن مطالبات اولیه خودش رو هم نداشته باشه. جای بسی افسوسه که بعضیا بتونن در ملاء عام رفتاری ارباب گونه داشته باشن.
    شاید به قول دکتر فکوهی اینها فقط مربوط به گیلان نیست اما گیلان از قدیم شهر هرت نبوده و نیست و یه جای کار می لنگه. بدجور هم می لنگه!
    امین جان اگر نوشته های بالایی من توی خاطرتو مکدر کرد عذرخواهم.
    همیشه اعتقاد دارم که نباید مزاحمت شد. وجود آدمایی مثل تو واسه گیلان یه نعمته.
    به زعم من کسایی که تو رو می خونن تو رو دوست دارن چون بده و بستون نوشابه نمی کنی.توی نوشته هات منیت، بیماری، دروغ و چاپلوسی نیست.
    و ممنون که وقتت صرف ابن سینا ، ابوریحان، بقراط و سقراط نمیشه!!!
    ورگ عزیز ارادتمندیم. روج بدهات
16. دامون

    اکتبر 15, 2014

    باید بیشتر رو قضیه بحث کرد