این شعر گیلکی از خان احمد آخرین شاه خاندان کیایی به دلیل اهمیت تاریخیش، توی ورگ منتشر میشه و البته با ویراستاری جدید بر اساس خطی که امروزه برای نوشتن گیلکی استفاده میکنیم.
این توضیح رو هم اضافه کنم که این شعر به صورت نسخهٔ خطی در آرشیو کتابخونهٔ مرکزی دانشگاه تهران موجوده.
شده‌ام زار و پریشان، درم جؤن کنش’
دیل ٚ پۊر خۊن ٚ مۊ أز عشق ٚ تۊ مؤني آتش’
تۊ به أغيار نشيني مي ديل’ خۊن کؤني
تۊ بگۊ چي بکۊنم مردٚمؤن ٚ سرزنش’
شيوهٔ ديلبري ؤ عشوه ؤ ناز ؤ غمزه
هرچي دؤني تۊ بکۊن اؤنچه تۊ دؤني روش’
أز فراق ٚ تۊ مؤجم کۊچه به کۊچه شب ؤ رۊز
همدمي خۊد بگۊدي همسر ٚ تۊرک ؤ تالش’
مۊ که تأ هيچ نگۊتأم ؤ تۊ خۊد آزرده‌یأبي
دۊ هزار چئه مۊ تي دؤنم، يکته’ واگۊته نشأ
این شعر در خودش عبارات فارسی هم داره و گیلکی‌ش طبق روالِ از گذشته تا به امروزِ خانواده‌ها و افراد طبقات بالای گیلان، گیلکی فارسی‌شده و -به قول خودمون- کلماجینیه که در اون از به کار بردن کلمات اصیل گیلکی اجتناب شده.
درواقع همونطور که امروز هم بعد از قرنها میبینیم، پاسداران واقعی زبان گیلکی مردم روستاها و شهرها در کوچه و بازار و کشاورزان (چه گیلمرد و چه کلایی) و دامداران (گالشها) بودن و هستن و طبقهٔ فرادست و حاکم تا اونجا که تونسته همیشه از این زبان فاصله گرفته یا استفاده از اون رو دون شأن خودش دونسته و زیردستان در روابط خودشون با فرادستان اغلب ناچار بودن زبان حاکم (فارسی) رو استفاده کنن؛ شاید چون زبان گیلکی هرگز زبان حاکمیت و دستگاه اداری نبوده.
خوشبختانه زبان گیلکی تا به امروز به جای اینکه زبان دستگاه دیوانسالاری و حکومتی باشه زبان کار و طبیعت و عشق و ترانه و شعر بوده. امیدوارم ما دوستداران این زبان، این نکته رو دربارهٔ زبان مادریمون دستکم نگیریم.
دیدگاهتان را بنویسید